Odkrywanie niepełnosprawności wzrokowej w nauczaniu włączającym

okładka odkrywanie niepełnosprawności wzrokowejKsiążka składa się z dziewięciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym zaprezentowano dogłębną analizę pojęcia niepełnosprawności. Uwzględniono różnorodne definicje, punkty widzenia i koncepcje. Odwołując się do doświadczeń zgromadzonych przez różne nauki (psychologia, pedagogika, prawo, socjologia, medycyna) przedstawiono ewolucję rozumienia pojęcia "niepełnosprawność", a także klasyfikacje i kwestie diagnostyczne.
W rozdziale drugim, zapoznano Czytelnika z zagadnieniami dotyczącymi integracji i włączania. Uwzględniono terminologię, cele, założenia, rodzaje oraz dylematy związane z wprowadzaniem idei integracji w życie w różnych krajach (np. w Polsce, Zjednoczonym Królestwie, USA, Szwecji, Danii). Analizie poddano także interakcje i stosunki społeczne będące podstawą dla głębszego zrozumienia sensu tzw. integracji interakcyjnej.
Rozdział trzeci zawiera kwestie terminologiczne, etiologiczne i profilaktyczne dotyczące niepełnosprawności wzrokowej. W rozdziale przedstawiono także niektóre aspekty odnoszące się do funkcjonowania psychospołecznego osób z niepełnosprawnością wzrokową (mity na temat ślepoty i niedowidzenia, słynni ludzie niepełnosprawni wzrokowo, komunikowanie się z otoczeniem przez osoby z różnorodnymi zaburzeniami widzenia).
W rozdziale czwartym zaprezentowano części składowe programu kształcenia integracyjnego, pt.: "Odkrywanie prawdy o ślepocie - Teczka Nauczycielska" opracowanego w Królewskim Narodowym Instytucie dla Niewidomych w Londynie (RNIB). Program RNIB stanowił inspirację dla twórców polskich scenariuszy zajęć na temat niepełnosprawności wzrokowej. Scenariusze te zastosowano w grupie eksperymentalnej.
Rozdział piąty obejmuje kwestie metodologiczne. Zawiera cel eksperymentu, rozważania na temat badanych zmiennych tj. samooceny i "ja", wiedzy o niepełnosprawności wzrokowej oraz postaw; problemy badawcze oraz hipotezy robocze stanowiące, tzw. problematykę badawczą. Ponadto w rozdziale znajduje się charakterystyka technik badawczych, terenu i organizacji badań oraz badanych osób.
Rozdział szósty poświęcono analizie poziomu wiedzy o niepełnosprawności wzrokowej uczniów biorących udział w zajęciach na temat problematyki ślepoty i niedowidzenia (grupa eksperymentalna - A) oraz uczniów nie poddanych oddziaływaniu edukacyjnemu w tym zakresie (grupa kontrolna - B). Sprawdzono zróżnicowanie poziomów wyjściowych (badanie pierwsze) i końcowych (badanie drugie) między grupami A i B oraz w obrębie tych samych grup.
Rozdział siódmy zawiera porównanie poziomów wyjściowych i końcowych samooceny badanych, między grupami A i B oraz w obrębie tych samych grup.
W rozdziale ósmym dokonano eksploracji postaw badanych uczniów, uwzględniając poziomy wyjściowe i końcowe dla każdej grupy z osobna oraz porównując ze sobą wyniki w tym zakresie uzyskane w grupie A i B.
Ostatni, dziewiąty rozdział prezentuje szczegółową analizę korelacyjną dwóch związków zależnościowych :

W analizie uwzględniono porównanie poziomów wyjściowych i końcowych zarówno w grupie eksperymentalnej, jak i kontrolnej. W ten sposób dokonano "próby monitorowania" dynamiki zmian w zakresie omawianych związków zależnościowych, biorąc pod uwagę to, czy badani brali udział w zajęciach opracowanych na podstawie prezentowanego programu, czy też nie.

Discovering visual disability in inclusive education

The publication consists of nine chapters. Chapter 1 takes a closer look at theoretical aspects on disability. It shows a variety of definitions, points of views and concepts. Addressing social and medical domains (psychology, education, law, sociology, medicine), this part concentrates on the evolution of terminology on disability as well as diagnostic criteria.
In 2nd chapter integration and inclusion are a focus of attention. This section of the book discusses such issues as: distinguishing between integration and inclusion, the aims of integration, inclusive vs. exclusive tendencies in terms of education and society, educational dilemmas in inclusive classrooms across different countries (Poland, U.K., USA, Sweden, Denmark). Furthermore, this section enables us to see the social relations/interactions as a base for interactive integration.
Chapter 3 contains conceptual, etiological as well as preventive issues with respect to visual disability. It also pertains to certain aspects of psychological and social functioning of the visually impaired (myths and facts on blindness and visual impairment, famous people with blindness and low vision, communication).
Chapter 4 presents the contents of inclusive education program "Finding out about blindness - Teacher's Pack", created by RNIB in London. This program has been an inspiration for Polish authors of the lesson plans concerning visual disability. The subjects of experimental group took a series of lessons that were designed in accordance with these plans.
Chapter 5 highlights some methodological points and topics. It concerns an experiment's purpose, variables (self-esteem, self, knowledge of visual handicap and attitudes), hypotheses. Moreover, some information on method, instruments, samples, experimental design, statistics and the subjects is available there.
Chapter 6 actually examines the levels of knowledge of visual disability with regard to the subjects attending the classes on blindness and visual impairment (experimental group - A) as well as those who did not take such classes (control group - B). The between-group and within-group comparisons are made. Moreover, group A is assessed at two time-points (before and after the intervention). As for the group B, the effect of intervention could not have been measured.
In 7th chapter self-esteem of the subjects in groups A and B is investigated. The statistical comparisons made here are the same as those for the previous chapter.
Chapter 8 aims at evaluating the initial and final levels of attitudes towards disability including A and B groups. The expected change in attitudes was measured over a time interval of three months.
The final chapter is a complex piece of writing. Its basic purpose is to demonstrate the outcomes of a detailed analysis of correlations with reference to:

As it was already mentioned, the study of positive and negative correlations was also intended to compare the subjects of A and B group at two points (using a time interval of three months). Thus, some qualitative changes in the relationships described above could have been noticed for those who participated in school activities connected with visual disability and those who did not.