KONSPEKTY LEKCJI

maszyna brajlowska Lekcja 1 - Co wiesz o ślepocie?
Lekcja 2 - Co widzą ludzie niewidomi?
Lekcja 3 - Wykonywanie okularów,które pokazują co widzą niewidomi
Lekcja 4 - Jak funkcjonują twoje oczy?
Lekcja 5 - Przyczyny i profilaktyka ślepoty i niedowidzenia
Lekcja 6 - Zagrożenia,niebezpieczeństwa,przeszkody
Lekcja 7 - Samodzielne poruszanie się
Lekcja 8 - Codzienne czynności
Lekcja 9 - Komunikacja z wykorzystaniem wzroku
Lekcja 10 - Komunikacja z wykorzystaniem słuchu
Lekcja 11 - Komunikacja z wykorzystaniem dotyku
Lekcja 12 - Dzieci słabowidzące
Lekcja 13 - Dorośli słabowidzący
Lekcja 14 - Ludzie z kilkoma kalectwami
Lekcja 15 - Postawy i zachowania
Dodatek

LEKCJA 1 - Co wiesz o ślepocie?

CELE

PRZEDMIOTY I CELE

Angielski AT 1,3
Środowisko społeczno-przyrodnicze AT 1

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE (ROZWIJAJĄCE)

Matematyka AT 12,13
Sztuka

MATERIAŁY

Karty informacyjne: "Mity", "Krótki przewodnik o ślepocie"
Dodatkowe materiały dostępne w RNIB:
- Film video pt "Historia Anny"
- notatki dla nauczyciela

ZAGADNIENIA KLUCZOWE

BIBLIOGRAFIA:

METODA

Lekcja oparta jest na filmie pt. "Historia Anny".

  1. Przed projekcją filmu warto sprawdzić istniejący u dzieci poziom wiedzy o ślepocie. W ten sposób będzie można łatwo wykazać jak wiele jest mitów oraz mylnych wyobrażeń na ten temat.
  2. Daj dzieciom 5 minut czasu na napisanie tego co wiedzą na temat ślepoty i ludzi niewidomych. Mogą być dla ciebie pomocne następujące pytania:
    Co to jest ślepota?
    Jak dużo widzą ludzie niewidomi?
    Jacy są, jak wyglądają ludzie niewidomi?
    Czy ludzie niewidomi różnią się czymś od ciebie lub ode mnie?
    Czy ludzie niewidomi chodzą do szkoły?
    Czy ludzie niewidomi mają przyjaciół?
    Jak to jest "być niewidomym"?
    Czy ludzie niewidomi są weseli czy smutni?
    Czy ludzie niewidomi są wszyscy tacy sami?
    Zmobilizuj wszystkie dzieci w klasie do sformułowania odpowiedzi na powyższe pytania.
    Wypunktuj na kartce papieru główne zagadnienia. (na podstawie odpowiedzi dzieci). Zanotuj także odmienne od pozostałych opinie dzieci.
  3. Stwórz listę różnych wykonywanych przez człowieka czynności. Poproś dzieci by zagłosowały, czy ludzie z inwalidztwem wzroku mogą je wykonywać, czy też nie. Zaznacz odmienne odpowiedzi dzieci.
    Czy ludzie niewidomi mogą wykonywać następujące czynności?: widzieć, ubierać się, uprawiać sport, prowadzić samochód, czytać, przechodzić przez ulicę, jeść, pisać, pracować, chodzić do szkoły, grać w gry komputerowe, podać aktualną datę i godzinę, oglądać telewizję, "serfować w sieci" (przeglądać strony www)
  4. Projekcja film na taśmie video pt."Historia Anny". Po sprawdzeniu poziomu wiedzy dzieci o problematyce ślepoty włącz film video. Film ten zrealizowano w celu wywołania u dzieci początkowego zainteresowania problematyką całego programu. Z tego powodu film ten aktywizuje dzieci do dyskusji. Przed projekcją przeczytaj karty informacyjne oraz punkty według, których będziesz kierował dyskusją.
    Film jest podzielony na 5 części, które dotyczą specyficznych kwestii. Jednak sekwencja dramatyczna jest chronologiczna. Oznacza to, że można wyświetlić film całościowo lub część po części dyskutując treść każdej z nich. Koniec każdej części to 3 sekundowa pauza. Zagadnienia do dyskusji nad każdą częścią filmu są podane w instrukcji dla nauczyciela. Film prezentuje dzień z życia Anny, 9 letniej dziewczynki, która jest niewidoma. Zobaczycie ją uczęszczającą do tej samej szkoły, bawiącą się w te same gry, oglądającą te same programy telewizyjne, co jej widzący koledzy. Oczywiście wykonuje ona pewne czynności trochę inaczej od swoich rówieśników, a czasami potrzebuje z ich strony pomocy.
  5. Werbalizacja problemu: "Jacy są ludzie niewidomi?"
    Po projekcji filmu powróć do pytań początkowych. Spójrz ponownie na pytania. Zapytaj czy dzieci zmieniły swoje zdanie w odniesieniu do niektórych kwestii. Popatrz znowu na listę czynności. Poproś dzieci o ponowne głosowanie. Czy istnieją jakieś zmiany w porównaniu z pierwszym głosowaniem?
  6. Zaobserwujesz, że dzieci mają jeszcze podzielone zdania na ten temat, czy dzieci są w stanie umotywować swoje opinie? Czy mogą nakłonić swoich kolegów, koleżanki do zmiany zdania?
  7. W tym momencie klasa powinna zdać sobie sprawę z faktu, że wielu ludzi niewidomych może wykonywać większość czynności z naszej listy. Jedyną czynnością, której definitywnie nie są w stanie wykonać osoby niewidome jest samodzielne i bezpieczne prowadzenie samochodu. Wszystkie pozostałe czynności są w zasięgu ich możliwości. Niektóre z tych czynności wykonują samodzielnie a inne, przy odrobinie pomocy. Każda osoba z inwalidztwem wzroku jest inna.
  8. Mity. Powiedz dzieciom, że większość ludzi widzących udzieliłoby takich samych odpowiedzi jak one, przed projekcją tego filmu na video. Jest tak dlatego, że większość ludzi widzących jest niedoinformowana odnośnie problematyki ślepoty, a zatem wierzy w mity na ten temat. Zapytaj, czy dzieciom znane są te mity. W razie konieczności przeprowadź ćwiczenie.
  9. Pisanie. Poproś dzieci o zapisanie swoich opinii na temat problematyki ślepoty, z uwzględnieniem nowych zagadnień, które przyswoiły na tej lekcji.

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

  1. Narysuj dwa wykresy, aby ukazać różnicę w poglądach dzieci przed i po projekcji filmu. Ile dzieci zmieniło swoje zdanie w odniesieniu do każdej z czynności?

LEKCJA 2 - Co widzą ludzie niewidomi?

CELE

PRZEDMIOTY I CELE

Angielski AT 2
Matematyka AT 9,12,13
Środowisko społeczno - przyrodnicze AT 1

MATERIAŁY

Plakaty: "Co widzą ludzie niewidomi?", "Terminologia"
Karty aktywności:
1. Co widzą ludzie niewidomi?
2. Rysunki
Można wykorzystać drugą część filmu pt. "Historia Anny".

ZAGADNIENIA KLUCZOWE

METODA

  1. Zapytaj, jak liczna grupa dzieci sądzi, że ma doskonały wzrok. Jeśli któreś z dzieci powie, że ma dobry wzrok, a de facto jest słabowidzące, to można je zbadać za pomocą testu. Istnieje kilka sposobów przetestowania sprawności analizatora wzrokowego. Poproś dzieci o przeczytanie fragmentu napisanego bardzo małym drukiem. W sytuacji, gdy któreś z dzieci będzie w stanie przeczytać ten tekst, to powtórz eksperyment, posługując się jeszcze mniejszym, bardziej niewyraźnym drukiem, do momentu aż żadne dziecko z klasy nie odczyta tekstu.
    Powyższy eksperyment udowodni prawidłowość, że żaden człowiek nie ma "nieograniczonej zdolności widzenia".
    Poproś dzieci, by ci odpowiedziały, co są w stanie zobaczyć z odległości 100 metrów.
  2. Zapoznaj całą klasę z pierwszą częścią karty informacyjnej pt. "Co widzą ludzie niewidomi?" - wyjaśniając, że bardzo niewielu ludzi ma doskonały wzrok. Nie jest to żaden defekt. Nawet ludzie o doskonałym wzroku posługują się czasami pomocami optycznymi takimi jak: teleskopy, mikroskopy w celu wyraźniejszego zobaczenia oglądanych przedmiotów.
  3. Umieść plakat na stojaku i wyświetl drugą część filmu na video. Plakat pokazuje, jak czterech ludzi z inwalidztwem wzroku widzi ten sam obraz. Zapytaj dzieci, czy widzą jakieś różnice między tymi obrazami widzenia. Ludzie słabowidzący widzą w różnym stopniu i zakresie, w zależności od intensywności uszkodzenia analizatora wzrokowego.
  4. Spójrzcie ponownie na plakat. Wyjaśnij dzieciom, że ludzie z inwalidztwem wzroku mogą widzieć różne części całości obrazu wizualnego w zależności od rodzaju schorzenia wzroku. Niektórzy spośród nich widzą jedynie środek obrazu, a inni tylko jego części zewnętrzne, a jeszcze inni widzą cały obraz lecz zamazany, zamglony.
  5. Rozdaj każdemu uczniowi karty aktywności nr 1 i 2 bądź opracuj je wspólnie z całą klasą. Jeśli pozostanie ci więcej czasu, to poproś dzieci, żeby zapisały wyjaśnienie do tego, co zrobiły i nauczyły się na lekcji.

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

  1. Opracuj test wzrokowy dla całej klasy. Może to być tekst napisany coraz mniejszym drukiem (np. tak jak litery na tablicy Snellena). Odnotuj wyniki na wykresie w celu stwierdzenia, ile dzieci może odczytać dany rząd liter w zależności od wielkości czcionki, z odległości 3 metrów. Test ten można powtórzyć z zastosowaniem okularów symulacyjnych, w celu zaprezentowania jak inwalidztwo wzrokowe może obniżyć czyjąś zdolność do czytania druku. Czy dzieci mogą przewidzieć w jakiej kategorii osób z zaburzeniami analizatora wzrokowego znajdą się na prezentowanym diagramie, nosząc różne rodzaje okularów symulacyjnych?.
  2. Czy dzieci były u okulisty celem przeprowadzenia badania wzroku? Co miało miejsce podczas tego badania, czy były przestraszone? Poproś dzieci o napisanie wypracowania na ten temat.
  3. Dyskusja bądź odegranie dramy (scenek) na temat noszenia okularów. Czy jakieś dzieci w klasie noszą okulary?, Czy są z tego powodu zaczepiane, szantażowane przez dzieci, które ich nie noszą? Czy czują się obco w klasie z powodu noszenia okularów?
  4. Wynotuj inne cechy wyglądu zewnętrznego dzieci w twojej klasie np. kolor oczu, kolor włosów, wzrost, czy noszą okulary. Zapytaj dzieci, czy ma znaczenie fakt, że ludzie mają różne rozmiary ciała, sylwetki, kolory skóry bądź że mają okulary?
  5. Poproś dzieci o dokonanie oceny plakatu, czy umożliwia on łatwiejsze zrozumienie informacji poznanych na lekcji? Czy plakat podoba się dzieciom? Jeśli tak, to dlaczego? Czy dzieci mogą narysować jeszcze jeden plakat, aby był bardziej komunikatywny od prezentowanego?

BIBLIOGRAFIA

- patrz Poradnik nauczycielski.

LEKCJA 3 - Wykonywanie okularów, które pokazują co widzą niewidomi

CELE

PRZEDMIOTY I CELE

Angielski - AT 9
Środowisko społeczno - przyrodnicze - AT 1,2,3
Praca Technika
Sztuka

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

Angielski - AT 2

MATERIAŁY

- okulary symulacyjne
- notatki, instrukcje dla nauczyciela
Karty aktywności:
1. Wykonywanie oprawek.
2. Wykonywanie soczewek
5. Wymiana soczewek
W razie możliwości można wykorzystać część 2 filmu.
Materiały, które przygotowuje sam nauczyciel: brystol (tektura), plastikowe kawałki, nożyczki, klej, ołówki, kredki, markery, grube pisaki, kalka rysunkowa.

ZAGADNIENIA KLUCZOWE

!! Przeczytaj instrukcję pt. "Bezpieczeństwo".

METODA

Wyjaśnij dzieciom, że na tej lekcji będą wykonywały okulary, które demonstrują, co widzą różni ludzie niewidomi. Pokaż dzieciom, w jaki sposób wykonuje się te okulary. W razie konieczności możesz posłużyć się plakatem z poprzedniej lekcji lub drugą częścią filmu. W taki sposób dzieci przypomną sobie wiadomości na temat różnych rodzajów inwalidztwa wzrokowego. Uczniowie będą wykonywali okulary, które umożliwią im zobaczenie całej gamy różnorodnych "efektów wizualnych". Jest to związane z tym, że ich okulary oprócz oprawek będą zawierały także przez nich wykonane, różne rodzaje soczewek. (Soczewki można wymieniać!) Każda soczewka zademonstruje inny efekt wizualny. Oprawki do okularów symulacyjnych wykonuje się przez: odrysowanie ich kształtu od szablonu na brystolu, zagięcie brystolu wzdłuż linii oraz sklejenie oznaczonych miejsc (karta aktywności nr.3).
Soczewki są wykonywane przez odrysowanie ich kształtu od szablonu na kawałku czystego plastiku - pleksy. Następnie wycina się ten kształt i powstałą "soczewkę" umieszcza się w oprawce z brystolu (karta aktywności nr.4).
Soczewki mogą być malowane na wiele różnych barw i odcieni kolorów, aby uzyskać maksymalnie zróżnicowane efekty wizualne (karta aktywności nr.5).
BEZPIECZEŃSTWO

  1. Konieczne jest upewnienie się, czy klej nie dostaje się do oczu dzieci w czasie wykonywania lub już noszenia okularów. Należy upewnić się także, czy dzieci rozumieją, że okulary mogą założyć dopiero wtedy, kiedy wyschnie klej. W przypadku gdy, inne materiały łączące np. spinki lub spinacze są wykorzystywane, to należy sprawdzić, czy nie mają one ostrych końców.
  2. Celem noszenia okularów jest symulacja sytuacji wzrokowej, w jakiej znajdują się osoby niewidome i słabowidzące. Ważną sprawą jest, aby dzieci nie nosiły okularów bez nadzoru nauczyciela, gdyż może to być niebezpieczne np. chodzenie dookoła klasy w okularach symulacyjnych.

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

Okulary wykonane na tej lekcji będą użyteczne przy realizacji następnych jednostek lekcyjnych. Poniżej opisano czynności będące rozwinięciem lekcji.

  1. Co dzieci sądzą o okularach? Czy podoba im się projekt, wzór okularów, czy też można go ulepszyć, w taki sposób by okulary lepiej się nosiły lub były "modniejsze"?.
  2. Zaprojektuj naprawdę interesującą parę okularów, którą chciałbyś nosić. Możesz wykonać oprawkę okularów w wymyślnej formie tj. przedstawiającą pająki, statki kosmiczne, dinozaury, smoki, zamki, ciastka kremowe!
  3. Ludzie i zwierzęta mają twarze (i ciała) o różnym kształcie i rozmiarach. Mogą więc oni potrzebować okularów i ubrań także o różnych rozmiarach i kształtach. Czy okulary, które odpowiadają słoniowi będą również odpowiadać mrówce? Czy piżama, która odpowiada mrówce, będzie odpowiadać papudze? Dlaczego nie? Dowiedz się, dlaczego ludzie i zwierzęta mają konstrukcję ciała, różniącą te istoty między sobą.
  4. Przejrzyj prospekty w kopercie z okularami symulacyjnymi. Niektóre opisane w tych prospektach ćwiczenia znajdziesz także na innych lekcjach programu.

BIBLIOGRAFIA

LEKCJA 4 - Jak funkcjonują twoje oczy ?

CELE

PRZEDMIOTY I CELE

Wiedza - AT 3, 15
Sztuka

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

Angielski - AT 2, 3
Wiedza - AT 1

MATERIAŁY

Plakat: - Jak funkcjonują twoje oczy?
Karty informacyjne: Jak funkcjonują twoje oczy?, Soczewka
Karty aktywności:
6. Oko widok z przodu
7. Oko widok z boku
8. Jak funkcjonują twoje oczy?
9. Jak funkcjonuje twoja soczewka?

ZAGADNIENIA KLUCZOWE

METODA

Umieść plakat na stojaku i poproś dzieci, by nazwały części oka.

  1. Nazwij następujące części oka patrząc z przodu na plakat:
    rzęsa, brew, białkówka, tęczówka, źrenica, kanalik łzowy
  2. Nazwij następujące części oka na przekroju bocznym, patrząc z boku:
    białkówka, rogówka, tęczówka, źrenica, soczewka, siatkówka, nerw wzrokowy (optyczny)
  3. Wykorzystaj plakat i kartę informacyjną, aby pokazać jak promienie świetlne wpadają do oka. Wyjaśnij jak, soczewka zmienia kształt przy skupianiu światła.
  4. Gdy będziesz miał na to czas, to możesz wyjaśnić, że czasami tak się nie dzieje z powodu wad soczewki (np. dalekowzroczność i krótkowzroczność). Możesz wtedy wyjaśnić w jaki sposób można zastosować sztuczne soczewki, aby poprawić widzenie. Pozwól dzieciom dojść do tej prawidłowości samodzielnie. W ramach zajęć uzupełniających opracuj z klasą karty aktywności od 6 do 9. Nauczyciele jeśli chcą mogą uprościć niektóre testy, szczególnie kartę testową Nr. 8.

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

  1. Dowiedz się o innych częściach oka. Jak te części się nazywają? Jak funkcjonują? Możesz je narysować?
  2. Jaka jest różnica między krótkowzrocznością a dalekowzrocznością? Jakich soczewek używa się, aby skorygować krótkowzroczność a jakich dalekowzroczność?
  3. Czy ktoś w twojej klasie jest krótkowidzem? Czy jego bracia, siostry, rodzice są także krótkowidzami? Dlaczego sądzisz, że tak jest?
  4. Jak działa aparat fotograficzny? Spróbuj go wykonać przez zrobienie otworu w kartonie.
  5. Jak sądzisz, które obiekty będziesz mógł zobaczyć przez lupę lub mikroskop? Zrób ich wykaz.
    Teraz popatrz, a potem opisz, co widzisz. Czy miałeś rację. Czy możesz narysować rzeczy, które widzisz?
  6. Jakie obiekty sądzisz, że będziesz mógł widzieć przez teleskop (lunetę). Wykonaj ich listę.
    Teraz popatrz, a potem opisz to, co widzisz. Czy miałeś rację? Czy możesz narysować rzeczy, które widzisz? Czy możesz wykonać własną lunetę (teleskop)?
  7. Czy potrafisz wykonać peryskop? Do czego używa się peryskopów. Napisz opowiadanie na temat: Jak można wykorzystać peryskop?
  8. Popatrz najpierw na tylną część łyżki. Jak widzisz swoje w niej odbicie? Co się stanie jeśli popatrzysz na siebie od strony wklęsłej łyżki (widzisz obraz odwrócony).
    Wykonaj listę innych przedmiotów, w których możesz zobaczyć swoje odbicie. Czy potrafisz narysować obrazy swojej osoby?
  9. Narysuj oko. Później narysuj obraz dookoła oka. Czy możesz narysować potwora morskiego z okiem w głowie.
  10. Niektóre zwierzęta mają bardzo dziwne oczy, krewetki np. mają oczy na końcu czułek. Widzisz jak wiele różnorodnych rodzajów oczu możesz znaleźć. Jak sądzisz dlaczego różne zwierzęta mają różne oczy?
  11. Przyjrzeliśmy się dwóm bardzo różnym przekrojom. Czy potrafisz narysować ten sam obiekt z dwóch różnych perspektyw, by stworzyć dwa różne obrazy tych samych przedmiotów.
    Przykładem może być maszt flagowy widziany z boku i z góry.
  12. Co to jest złudzenie optyczne (iluzja)? Czy możesz podać jej przykład? Czy możesz ją narysować?
    Patrz bibliografia str. 18,19.
    1. Oko i widzenie, 2. Aparaty fotograficzne (kamery), światło, soczewki i kolor.

LEKCJA 5 - Przyczyny i profilaktyka slepoty i niedowidzenia

CELE

PRZEDMIOTY I CELE

Angielski AT 3
Wiedza AT 3, 4
Sztuka

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE (ROZWIJAJĄCE)

Angielski AT 1, 2
Wiedza AT 2, 5

MATERIAŁY

Plakaty: Co widzą ludzie niewidomi i niedowidzący?, Jak funkcjonują twoje oczy?, Bądź mądry, chroń swoje oczy
Karty informacyjne: Przyczyny i profilaktyka ślepoty i niedowidzenia
Karty aktywności:
10. Przyczyny ślepoty.
11. Ochrona wzroku i bezpieczeństwo.

ZAGADNIENIA KLUCZOWE

METODA

Przypomnij dzieciom, że na ostatniej lekcji uczyły się o tym jak funkcjonuje oko.
Będziecie teraz zastanawiać się nad tym, dlaczego oko może funkcjonować niewłaściwie. Przeanalizujcie w czasie dyskusji treści zawarte w karcie informacyjnej dotyczące przyczyn, profilaktyki ślepoty i niedowidzenia. Treść informacji może ulec uproszczeniu w zależności od poziomu intelektualnego dzieci. W tym przypadku możesz wykorzystać plakaty.
Rozdaj dzieciom lub opracuj wspólnie z nimi karty aktywności 10 i 11.

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

  1. Dowiedz się o innych schorzeniach wzroku takich jak ślepota na barwy, zez itp.
  2. Umieść plakat na stojaku dotyczący bezpieczeństwa oka. Czy podoba się on dzieciom, a jeśli tak to dlaczego? Czy nie jest zbyt przerażający oraz czy jest komunikatywny? Jaką wymowę ma ten plakat?. Jeśli zadecydowałeś, że plakat jest dobry zaprojektuj hasło, plakat, transparent, ulotkę dotyczącą bezpieczeństwa oka.
  3. Zasygnalizuj dzieciom znaczenie czystego zbiornika wodnego w zapobieganiu ślepocie rzecznej i jaglicy.
  4. Wskaż na znaczenie niedożywienia człowieka w zapobieganiu ślepocie (niedobór w żywności witaminy A). Popatrz na etykiety różnych produktów spożywczych, aby zobaczyć jakie witaminy one zawierają. Dlaczego margaryna posiada dodaną sztucznie witaminę A?
  5. Zwróć uwagę, jak można udzielić pierwszej pomocy przy wypadkach losowych, w których uszkodzeniu ulega wzrok. Jak w ogóle należy udzielać pierwszej pomocy?
  6. Spójrz na inne wypadki losowe. Jak można im zapobiec? np. narysujcie kuchnię z wieloma zagrożeniami i niebezpieczeństwami. Czy wszystkie te zagrożenia mogą zauważyć dzieci?
    Patrz bibliografia: str. 18, 19, 21.

LEKCJA 6 - Zagrożenia, niebezpieczeństwa, przeszkody

CELE

PRZEDMIOTY I CELE

Angielski AT 1, 3
Wiedza AT 1
Geografia
Sztuka
W.F.

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

Angielski AT 1
Matematyka AT 1, 9
Wiedza AT 5
Praca technika

MATERIAŁY

Karty aktywności:
11, 12 - Zagrożenia, przeszkody w szkole
13 - Dostrzeganie, lokalizacja przeszkód.

MATERIAŁY, W KTÓRE ZAOPATRZYĆ SIĘ MUSI NAUCZYCIEL

Opaski na oczy.

ZAGADNIENIA KLUCZOWE

METODA

  1. Wyjaśnij, że na następnych 2 lekcjach masz zamiar przyjrzeć się temu, jak ludzie słabowidzący znajdują bezpiecznie drogę do domu.
  2. Poproś dziecko (na ochotnika) z ostatniej ławki. Doprowadź je przed forum klasy, a potem zawiąż mu oczy opaską. Następnie obróć dziecko, a potem poleć mu by wróciło na swoje miejsce w ostatniej ławce. Czy uczeń wykonał to polecenie? Poproś je, aby opowiedziało pozostałym uczniom czy sprawiło mu to trudność.
    Powtórz to doświadczenie z innym dzieckiem.
  3. Gdy przeprowadziłeś ten eksperyment z kilkoma osobami poproś dzieci o wyjaśnienie jakie odczuwały trudności. Zorientuj się czy dzieci uwzględniły następujące trudności:
    a) Nie wiesz gdzie się znajdujesz?
    b) Nie widzisz dokąd idziesz?
    c) Na drodze znajdują się przeszkody w postaci np. ludzi, mebli itp.
  4. Wyjaśnij dzieciom, że na tej lekcji będziecie zajmowali się zagrożeniami. Na następnej lekcji będziecie omawiali sposoby rozwiązywania problemów typu gdzie się znajdujecie, dokąd idziecie, jakie przeszkody napotykacie na drodze.
  5. Poproś uczniów o wykonanie listy przeszkód w klasopracowni. Mogą to być ławki, inni ludzie itp.
  6. Co klasa sądzi na temat tych przeszkód? Czy powinny one być usunięte, aby ułatwić życie niewidomym lub czy powinny zostać na poprzednim miejscu aby niewidomi mogli poradzić sobie z tymi przeszkodami?
    Sformułuj tezę, że niektóre elementy wyposażenia klasy są potencjalnymi zagrożeniami, ale mogą one stanowić także użyteczne punkty orientacyjne, np. ławki i krzesła.
    Anna, bohaterka filmu dotyka oparć krzeseł, aby bezpiecznie poruszać się w klasie. Postępuje tak tylko gdy musi je omijać tj. wtedy gdy stanowią one przeszkody.
  7. Podziel przeszkody na dwie kategorie:
    a) Przeszkody, które są całkowicie zbędne i które powinny być usunięte jak niektóre krzesła, drzwi wpół otwarte, śmieci na podłodze.
    b) Przeszkody, które są nieusuwalne, ale mogą być użyteczne jako punkty orientacyjne np. kaloryfery, ściany itp.
  8. Należy sformułować tezę, że ludzie niewidomi muszą żyć w realnym świecie, jeśli to nawet powoduje problemy.
    Musi się znaleźć właściwą równowagę pomiędzy pomocą ludziom słabowidzącym, a utrudnianiem życia pozostałej części społeczeństwa (nie będziemy więc rezygnować z samochodów, nawet gdy są one niebezpieczne zarówno dla słabowidzących, dzieci jak i ludzi dorosłych).
    Przecież Anna jeździ również samochodem do szkoły.
  9. Zakończ lekcję sformułowaniem tezy, że przeszkody, które są niebezpieczne dla ludzi słabowidzących mogą być niebezpieczne dla ludzi widzących np. płyny rozlane na podłodze, ludzie wpadający przypadkowo na innych. Wszystko to może powodować wypadki. Rozdaj dzieciom lub opracuj wspólnie z dziećmi karty aktywności 12, 13.

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

  1. Powtórz eksperyment, stosując całą gamę okularów symulacyjnych, aby ukazać, że ludzie w zależności od stopnia utraty wzroku mogą stawiać czoła różnym problemom. Ludzie z ubytkiem centralnego pola widzenia mają mniej problemów w poruszaniu się niż ludzie z utratą widzenia obwodowego.
  2. Narysuj plan lub szkic klasopracowni lub budynku szkolnego, a potem sporządź alternatywny projekt (szkic) bardziej odpowiedni dla ludzi niewidomych. Np. Ławka niewidomego dziecka obok nauczyciela i jego stolika, duże odstępy między ławkami, brak stojących doniczek z roślinami na korytarzach. Napisz program edukacyjny dla innych dzieci w szkole, aby nie stwarzały one niepotrzebnych niebezpieczeństw (rzucanie śmieci na podłogę).
  3. Wykonaj listę istniejących niebezpieczeństw na zewnątrz szkoły, w sklepie, w parku, na stacji kolejowej. Czy można jakoś zaradzić tym niebezpieczeństwom?
  4. Czy któreś z dzieci może wykonać projekt wolnego od przeszkód domu lub pokoju dostosowanego do potrzeb osoby niewidomej? Czy dzieci są w stanie wykonać trójwymiarowy model tego domu? Jakie są charakterystyczne cechy tego domu, na które należy zwrócić uwagę?
  5. Ustaw tor przeszkód, który dzieci mają pokonać, mając na oczach opaski lub okulary symulacyjne. Badź ostrożny, aby nie umieszczać przeszkód, które są zbyt niebezpieczne. Upewnij się czy każde dziecko znajduje się pod twoją opieką.
  6. Jak przeszkody mogą być oznakowane, aby ludzie niewidomi mogli ich uniknąć (wzrokowo, dotykowo, słuchowo np. sygnały dźwiękowe takie jak np. brzęczek lub sygnał wizualny czarno-żółta taśma)?
    Zagadnienia do dyskusji.
    Czy ludzie widzący powinni jeździć samochodami, ponieważ stanowią one niebezpieczeństwo dla ludzi niewidomych?
    Czy powinno się ludziom niewidomym polecić prowadzenie samochodu?
  7. Część ludzi niewidomych uważa, że podróżowanie przez ruchliwe zatłoczone ulice miasta jest za bardzo stresujące i kłopotliwe.
    Narysuj labirynt obrazujący podróż. Jaka jest najkrótsza droga przez labirynt do celu?
    Jak ci się wydaje?
  8. Niektórzy niewidomi zauważają zagrożenia zanim się do nich zbliżą. Można to przedstawić przez wykonanie rysunku metodą łączenia punktów przedstawiających potencjalne niebezpieczeństwo. Np. rysunku samochodu.
    Czy dzieci potrafią odgadnąć co to za niebezpieczeństwo przed ukończeniem rysunku?
    Patrz bibliografia, str. 21

LEKCJA 7 - Samodzielne poruszanie się

CELE

PRZEDMIOTY I CELE

Angielski AT 1, 3
Wiedza AT 1
Geografia AT1
Sztuka
W.F.

CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

Matematyka AT 1, 11
Wiedza AT 5

MATERIAŁY

Plakat - Jak możesz pomóc osobie niewidomej?
Prospekt - Jak być przewodnikiem osoby niewidomej?
Karta informacyjna
Białe laski, Psy przewodnicy
Karty Aktywności:
14. Pamięć
15. Jak być przewodnikiem osoby niewidomej?
(Może zostać wykorzystana część I lub IV filmu na video.

MATERIAŁY, w które zaopatruje nauczyciel

Opaski na oczy.

ZAGADNIENIA KLUCZOWE

METODA

  1. Przypomnij treść poprzedniej lekcji. Na tej lekcji będziesz zajmował się sposobami rozwiązywania przez ludzi niewidomych takich problemów jak: Gdzie oni się w danym momencie znajdują? Jakie strategie wykorzystują przy samodzielnym poruszaniu się.
  2. Zapytaj klasę jak niewidomi mogą rozwiązać problem polegający na zorientowaniu się w jakim miejscu się znajdują w danym momencie. Możesz powtórzyć eksperyment z zakrywaniem dziecku oczu oraz ustawieniem go w różnych miejscach w klasie.
    Jeśli dziecko nie może określić gdzie się znajduje - zadaj mu następujące pytania: Co widzisz? Co czujesz? Co słyszysz?
    Przed udzieleniem odpowiedzi na te pytania dziecko powinno orientować się gdzie się znajduje. Dziecko np. powinno być zdolne do zorientowania się przy pomocy dźwięku twojego głosu lub głosu innych dzieci. Pomocne może również być ustawienie dziecka obok przedmiotów, które mogą poznać dotykiem (drzwi, klamka, stół).
  3. Zapytaj jak ludzie niewidomi mogą się zorientować w którym kierunku idą. Możesz kontynuować eksperyment przez poproszenie drugiego dziecka, aby spróbowało z powrotem trafić do ławki.
    Zapytaj dzieci jaką strategię i punkty orientacyjne wykorzystały?
    Dzieci mogą kontynuować poprzednią strategię, wykorzystując swoje pozostałe zmysły i pamięć, by trafić w drodze powrotnej do ławki. Mogą również dotykowo określić swój kierunek marszu, poruszając się przy ścianie. Dziecko w chwili dojścia do kaloryfera lub stołu skręci w prawo.
    Dziecko po drodze może liczyć ławki, które omija. Jest to jeden ze sposobów, który wykorzystuje Anna, poruszając się w szkole.
    Mogą oni wykorzystać specjalną mapę wykonaną w formie dużego druku, nagraną na taśmę magnetofonową lub w formie wypukłej. Mapa może być zakodowana w ich pamięci.
    “Jeśli byłeś gdzieś wcześniej to zwykle łatwiej tam trafić”. Jest to prawdą w odniesieniu do ludzi widzących. Anna np. zna swoją drogę do szkoły, ale mogłaby się zgubić w centrum miasta.
    Możesz uważać za stosowne pokazanie tych map dzieciom. Są one dostępne w RNIB.
    Osoby niewidome w orientacji przestrzennej korzystają z pomocy:
    • Białej laski
    • Psa przewodnika
    • Widzącej osoby (przewodnika)

    Wyjaśnij na czym polega korzystanie z tych form pomocy, opierając się na karcie informacyjnej dotyczącej tych kwestii.
    Zanim wyjaśnisz uczniom technikę poruszania się z widzącym przewodnikiem zapytaj dzieci jaki jest według nich właściwy sposób uzyskania pomocy i dlaczego.
    Poproś dziecko, by do Ciebie podeszło i zawiąż mu oczy.
    Pokaż na czym polega niewłaściwy sposób prowadzenia osoby niewidomej np. popychanie danej osoby od tyłu bez uprzedniego przedstawienia się i zapytania czy pomoc jest jej potrzebna.
    Następnie poproś to dziecko, aby podzieliło się swoimi wrażeniami, co było złego w tym, co zaprezentował nauczyciel.
    Wyjaśnij, na czym polega właściwy sposób prowadzenia osoby niewidomej, opierając się na prospekcie i plakacie.
    Zademonstruj właściwy sposób prowadzenia osoby niewidomej na przykładzie ucznia, zapytaj jakie odniósł wrażenia w tym przypadku. Jeśli odczucie dziecka nie było lepsze, po prostu robisz to źle.
    Podziel klasę na pary (po dwoje dzieci). Spraw, żeby jeden uczeń poprowadził drugiego z jednego końca pomieszczenia na drugie.
    Może zechcesz przeprowadzić ten eksperyment w wolnej od przeszkód sali, lecz pomieszczenie zatłoczone (z różnymi meblami) jest bardziej realistyczne. Rozdaj każdemu dziecku lub opracuj wspólnie z uczniami kartę aktywności Nr. 15.

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE (ROZWIJAJĄCE)

    1. Spraw, by dzieci poruszały się po klasie, nosząc okulary symulacyjne. Umożliwi to zaobserwowanie prawidłowości, że niektórzy ludzie niewidomi są zdolni do wykorzystywania resztek wzroku. Mogą oni czasami rozpoznać gdzie znajdują się okna. Z bardzo bliskiej odległości mogą również rozpoznać kolory.
    2. Spraw, by przy poruszaniu się dzieci udzieliły słownych instrukcji dziecku, które nosi opaskę zakrywającą oczy (jest niewidome). Czy dzieci potrafią pokierować osoby z opaskami na oczach z jednego końca na drugi? Jakiego rodzaju wskazówki są najbardziej przydatne? - (jedni używają nieprecyzyjnych wskazówek przy przeprowadzaniu jak “tam; inni udzielają dokładnych wskazówek np.: jeden krok na lewo” itp.
    3. Powtórz eksperyment w oryginale, ale z jedną osobą, która jest głuchoniewidoma. Jaka jest różnica w tym fakcie? Jak dowiecie, że jest to osoba głuchoniewidoma?
    4. Spraw, by dzieci chodziły parami, prowadząc się wzajemnie dookoła szkoły. Jedno dziecko może nosić opaskę zakrywającą oczy albo okulary symulacyjne, drugie dziecko może być jego przewodnikiem. Dzieci to polecenie powinny wykonywać wtedy, kiedy nauczono je techniki poruszania się z widzącym przewodnikiem, a w pobliżu jest obecny dorosły nauczyciel, który będzie nadzorował ten proces.
      Dzieciom nie powinno się pozwalać na chodzenie wokół szkoły bez opieki. Może to być niebezpieczne.
    5. Ustaw gimnastyczny tor przeszkód. Upewnij się, że nie ma żadnych niebezpieczeństw w trakcie wykonywania ćwiczeń. Jeśli masz wątpliwości nie polecaj wykonania ich uczniom ze względu na niebezpieczeństwo.
      Poproś dzieci, aby spróbowały pokonać tor przeszkód z okularami symulacyjnymi samodzielnie.
      Poproś następnie jedno dziecko, by było przewodnikiem dla drugiego i udzieliło werbalnych instrukcji. Na zakończenie poleć następnemu dziecku, by jako przewodnik przeprowadziło kolegę przez tor przeszkód, stosując właściwą taktykę poruszania się z widzącym przewodnikiem.
    6. Napiszcie opowiadanie o wyjściu do sklepu na zakupy jako osoba słabowidząca. Z jakimi problemami spotkałbyć się? Jak rozwiązałbyś je? Jak umieściłbyć przeszkody, które musiałbyś pokonać?
    7. Zaplanuj podróż do szkoły lub innego miasta jako osoba słabowidząca. Będziesz przede wszytkim musiał przeanalizować rozkład jazdy autobusu lub pociągu.
    8. Napisz opowiadanie o jednym dniu z życia psa - przewodnika. Dlaczego to jest tak ważne? Jak wygląda świat z wysokości 0,5 metra?
    9. Czy możesz opisać jakiś krajobraz bez określenia co widzisz, co czujesz, co słyszysz? Co w ogóle odczuwasz? Czy ktoś inny może stwierdzić na podstawie twej wypowiedzi słownej, gdzie się znajdujesz? Czy ty możesz odgadnąć, gdzie znajdują się inne osoby na podstawie wypowiedzi słownej?
    10. Biała laska jest symbolem ślepoty. Co o tym sądzisz? Czy to się sprawdza w praktyce? Czy można zaprojektować przedmiot, który lepiej symbolizowałby ślepotę.
    11. Czy potrafisz wynaleźć urządzenie, które pomagałoby ludziom niewidomym w poruszaniu się samodzielnym w terenie. (przewodnik - robot lub zestaw świateł ulicznych, sygnalizacyjnych, które emitują dźwięk, aby poinformować przechodnia kiedy możesz przechodzić przez ulicę). Oto przykłady:
    12. Historyjka przygodowa z wykorzystaniem pozostałych zmysłów.
      Napisz historyjkę przygodową, w której jesteś ofiarą rozboju. Zostajesz schwytany przez grupę uzbrojonych rabusiów. Wrzucają cię do samochodu, wiążąc i kneblując ci usta. Zakrywają ci oczy (abyś ich nie rozpoznał) i zawożą ciebie do swojej kryjówki. Udaje ci się uciec. Opisz jak udało ci się uciec, a następnie dotrzeć na policję i zaprowadzić policjantów do kryjówki rabusiów na podstawie informacji, które zapamiętałeś.
      Pamiętaj!, że nie masz żadnych innych informacji. Po prostu nie widzisz, musisz więc wykorzystać inne zmysły.
    13. MAPY
      Spraw by dzieci wykonały mapy klasy, szkoły lub stworzonej przez siebie wyspy skarbów, które mogłyby służyć ludziom słabowidzącym. Jeżeli są nagrane na taśmie magnetofonowej mogą zawierać informacje takie jak: 2 kroki na lewo, 1 krok naprzód. Kiedy mapy są wykonane, przeanalizuj, czy realizują przyjęte założenia.
      Przyjmij do wiadomości, że ludzie o różnym stopniu utraty wzroku preferują różne sposoby przekazu treści.
      Mapy mogą być wykonane w ten sposób, by wykorzystać różnorodne formy przekazu: takie jak: technika collage, różnorodne materiały, taśma magnetofona lub duży druk.
      Mapy dotykowe mają być wykonane na różne sposoby. Jednym ze sposobów jest wykorzystanie techniki collage na papierze lub kartonie. Możesz wykorzystać różne materiały do oznaczeń na mapie.
      Nitki mogłyby być wykorzystywane jako ściany korytarza, a filc do oznaczenia boiska.
      W przypadku, gdy używamy materiałów podobnie odczuwalnych dotykowo byłoby bardziej korzystne zastosowanie różnej kolorystyki.
      Mapy mówiące - można nagrać na prostych magnetofonach kasetowych. Głównym problemem map mówiących jest konieczność uporządkowania materiałów - informacji według określonej sekwencji, tak by było to użyteczne.
      Bez sensu jest np.: umieszczanie informacji o klasopracowni obok informacji o stołówce, jeśli znajduje się pomiędzy nimi korytarz.
      Mapy nagrane na taśmach audio mają większość wartość dlatego, że można na nich zapisać informację o dźwiękach i zapachach.
    14. Zaprojektuj i wymyśl grę planszową, która przedstawi drogę do szkoły lub do pracy. Uwzględnij wszystkie zagrożenia (przeszkody), a także pomoc, którą mógłbyś znaleźć na drodze np. informacje o robotach drogowych lub możliwości skorzystania z pomocy przewodnika.
      Patrz bibliografia - str. 20

    LEKCJA 8 - Codzienne czynnosci

    CELE

    • Pokazać w jaki sposób ludzie z inwalidztwem wzroku radzą sobie z codziennymi czynnościami domowymi.
    • Pokazać, że ludzie ci radzą sobie w domu w różny sposób. Każdy musi znaleźć swój sposób wykonywania czynności, który jej osobiście najlepiej odpowiada.

    PRZEDMIOTY I CELE

    Angielski AT 1, 3
    Wiedza AT 1

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE (ROZWIJAJĄCE)

    Matematyka AT 1, 10
    Wiedza AT 6, 11, 12
    Historia
    Praca-Technika
    Sztuka

    MATERIAŁY

    Ulotka: Prowadzenie swojego własnego domu
    Kartka informacyjna: W jaki sposób ludzie słabowidzący wykonują swoje codzienne czynności domowe?
    Kartka aktywności Nr. 16 Codzienne zajęcia domowe (może być wykorzystana część V na video)

    Materiały, w które zaopatruje nauczyciel

    opaski na oczy
    szereg artykułów gospodarstwa domowego albo innych, np. materiały do przymierzania, artykuły żywnościowe do rozpoznawania.
    Dopilnuj, aby każde dziecko przyniosło po jednej rzeczy codziennego użytku!!

    ZAGADNIENIA KLUCZOWE

    • Ludzie słabowidzący mogą wykonywać większość czynności samodzielnie. W części mogą jednak potrzebować pomocy.
    • Istnieje wiele rozwiązań różnych problemów. Ludzie stosują rozwiązania, które odpowiadają im najbardziej.
    • Nawet ta sama osoba może stosować wiele rozwiązań tego samego typu.
    • Wśród wielu rozwiązań problemów życia codziennego można wyróżnić takie czynności jak: wykorzystywanie resztek wzroku i pozostałych zmysłów lub specjalnej pomocy w tym ludzi widzących, umiejętności doskonali się przez wykonywanie ćwiczeń praktycznych.

    METODA

    1. Poproś dzieci o sporządzenie wykazu czynności, które wykonują one każdego dnia. Ewentualnie możesz im polecić czynności, które Anna wykonuje każdego dnia.
      Zakres działań można zobrazować na wykresach kołowych w/g czasu potrzebnego na ich wykonanie.
    2. Zapytaj dzieci, które czynności wykonywane przez nich w domu byłyby trudne do wykonania przez osoby słabowidzące.
    3. Przeanalizuj z dziećmi każdą czynność po kolei. Zapytaj dzieci dlaczego sądzą, że niektóre z tych czynności byłyby trudne do wykonania. Postaw pytanie jakie są w związku z tym problemy?
    4. Zapytaj dzieci jak te trudności można pokonać, jakie są ich rozwiązania.
    5. Sporządź listę każdego problemu.
      Gdy już tego dokonasz, wtedy możesz pokazać dzieciom, że niektóre sprawy mają dużą ilość możliwych rozwiązań. Możesz porównać wszystkie odpowiedzi, aby podjąć z dzieckiem dyskusję. Zapytaj się czy istnieją lepsze rozwiązania od tych, które dzieci napisały. Dlaczego? W jaki sposób możesz się dowiedzieć, które rozwiązania są najlepsze.
    6. Każda odpowiedź ma stymulować dziecko do wykonywania tych czynności samodzielnie (praktycznie).
      Można tego dokonać za pomocą karty aktywności nr 16.
      W chwili, gdy dzieci wykonały na podstawie karty kilka tych czynności praktycznie mogą porównywać swoje spostrzeżenia ze spostrzeżeniami innych. Czy ma znaczenie fakt udzielania odpowiedzi przez dzieci na ten temat? (formułowanie różnorodnych rzowiązań tego samego problemu).

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

    1. Działalność tu opisywana może być zastosowana przy pomocy okularów symulacyjnych.
    2. Dotyk - zajęcia z tego zakresu można przeprowadzić przy zastosowaniu torby, która zawiera dużo przedmiotów takich jak: papier ścierny, tkaniny, tworzywo sztuczne (plastik), skóra futerkowa, drewno, kamień, metal, muszla itp. Dzieci powinny rejestrować różnice w kształcie, wielkości, wadze, strukturze. Które przedmioty są dla dzieci miłe w dotyku, a które nie? Czy łatwo by, było dla osoby niewidomej różnicować te przedmioty?
    3. Smak - Eksperyment, który ma pokazać, że zmysł smaku składa się tylko z 4 elementów (słodkość, kwaśność, gorzkość, słoność), a nasz zmysł węchu odróżnia artykuły żywnościowe. Można to sprawdzić zatykając nos tamponem z waty.
    4. Dźwięk - wykonaj jakieś zadanie domowe, opierając się o werbalną instrukcję podaną przez inne dziecko. W jakim stopniu pomocna jest instrukcja? Jak można sprawdzić, by była ona bardziej przydatna?
    5. Dyskusja na temat: Czy osoby niewidome mają lepszy słuch, smak, węch, dotyk niż inni ludzie. (de facto mają one takie same zdolności jak każdy inny człowiek, ale ponieważ są oni inwalidami wzroku muszą nauczyć się, w jaki sposób wykorzystać pozostałe zmysły bardziej efektywnie.
    6. Czy potrafisz zmierzyć wielkość ściany szkolnej z zamkniętymi oczami posługując się techniką ujmowania dotykowego? Przy pomocy linijki lub kawałka powiązanego sznurka (sznurowadła z węzłami).
    7. Dowiedz się jak działa wskaźnik poziomu cieczy. Dlaczego wydaje dźwięk, kiedy płyn osiąga pewien poziom? Jak ten wynalazek mógłby być przystosowany dla potrzeb osoby głuchoniewidomej?
      (Jeśli wizytator RNIB odwiedzi twoją szkołę to powinien dostarczyć te urządzenia).
    8. Dowiedz się jakie wynalazki przekazano ludziom słabowidzących w minionych czasach? Kiedy wynaleziono okulary? Kto wynalazł pismo brajla?

    LEKCJA 9 - Komunikacja - porozumiewanie się z wykorzystaniem wzroku

    CELE

    • Pokazać sposoby za pomocą, których osoby słabowidzące komunikują się z wykorzystaniem wzroku

    PRZEDMIOTY I CELE

    • Angielski AT 2,5
    • Wiedza AT 1
    • Sztuka

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

    • Angielski AT 1,3
    • Historia
    • Praca Technika

    MATERIAŁY

    Karty informacyjne: Czytanie za pomocą wzroku i słuchu
    Karty aktywności: Nr 17 Czytanie za pomocą wzroku
    Nr 18 Pisanie za pomocą wzroku

    Materiały, w które zaopatruje nauczyciel

    Okulary symulacyjne wykonane przez dzieci na lekcjach (3)
    Kserokopie z gazet "Daily Mirror", "Daily Telegraph".
    Jest tam najbardziej różnorodna gama form tekstu pisanego: pisaki w wielu kolorach, rozmiarach, kolorowy papier.

    ZAGADNIENIA KLUCZOWE

    Istnieje duża liczba sposobów za pomocą, których ludzie słabowidzący mogą porozumiewać się używając wzroku. Zastosowanie metody, którą posługuje się dana jednostka zależy od wielu czynników w skład, których wchodzi między innymi: stopień utraty wzroku. Ludzie niewidomi z zachowanymi resztkami widzenia korzystają z odpowiedniego oświetlenia, dużego druku i pomocy optycznych.

    METODA

    1. Zapytaj uczniów czy ludzie słabowidzący mogą porozumiewać się za pomocą zmysłu wzroku.
    2. Poproś dzieci o zamknięcie oczu. Czy potrafią czytać? Wyjaśnij, że niewielu ludzi niewidomych nie może wykorzystywać w ogóle wzroku do komunikowania się. Są oni zmuszeni do komunikowania się za pomocą innych zmysłów. O tych zmysłach będziemy mówili na kilku następnych lekcjach.
    3. Przypomnij dzieciom, że większość osób niewidomych ma zachowane resztki wzroku. Czy dzieci sądzą, że osoba, która nie widzi dobrze będzie miała trudności w czytaniu i pisaniu?
    4. Rozdaj dzieciom okulary symulacyjne i kserokopie pochodzące z "Daily Telegraph" lub inne czasopismo z malutkim drukiem. Czy tekst jest łatwy do odczytania, czy też nie? Teraz rozdaj dzieciom kserokopie z "Daily Mirror" lub innej gazety, w której tekst jest duży. Czy te teksty są łatwiejsze do odczytania? Czy są takie części gazety, które są łatwiejsze do odczytania od innych fragmentów tekstu? Dzieci powinny stwierdzić, że łatwiej jest przeczytać drugą gazetę, a w szczególnie nagłówki. Są one łatwiejsze do odczytania, ponieważ są napisane większymi, czarnymi literami. Ewentualnie możesz poprosić dzieci o przeczytanie karty aktywności nr 17.
    5. Kiedy przeprowadziliście już większość część eksperymentu zapytaj dzieci, czy potrafią pomyśleć o niektórych sposobach za pomocą, których można by było sprawić, aby czytanie gazet było łatwiejsze. Sporządź listę rozwiązań (odpowiedzi) i upewnij się, czy zawierają one podane niżej odpowiedzi (jeśli nie chcesz, by dzieci same do tego doszły przez wykonanie zadań poszerzających istotę problemu). Oto rozwiązania-odpowiedzi: Czytelność druku to: duży druk, czarny druk, gruby, wyraźny druk; dobry kontrast (tło); oświetlenie konsekwentne tzn. nie za jasne ani nie za ciemne. Pomoce optyczne, powiększające do czytania itp.
    6. Zapytaj dzieci, czy ludzie z inwalidztwem wzroku mieliby trudności pisząc lub malując.
    7. Poproś dzieci, aby zamknęły oczy i napisały swoje imiona. Większość dzieci powinna to zrobić.
    8. Głównym problemem jest napisanie tego, co chcesz napisać we właściwym miejscu i odczytanie tego, co napisałeś. Powiedz dzieciom, by zamknęły oczy i wypełniły kartę aktywności Nr. 18 lub napisały swoje imiona w zeszycie ćwiczeń. Czy potrafią one przeczytać co napisały? Poproś je, by otworzyły oczy. Czy potrafiły? Czy udało im się pisać mieszcząc się w liniach zeszytu? - czy też tekst sukcesywnie wznosił się ku górze?
    9. Powtórz ten eksperyment za pomocą okularów symulacyjnych. Czy poszło im lepiej tym razem?
    10. Zapytaj jak ludzie niewidomi mogą się nauczyć pisać we właściwym miejscu (w liniach zeszytu). Wyjaśnij, że często pomaga powiększenie formatu druku. Nawet ludzie całkowicie niewidomi mogą wypełnić czek, stosując tzw. tekst czek - podkładkę (szablon) będący kawałkiem plastiku, który pasuje do formy druku wykonanej z dziurkami w odpowiednich miejscach.
    11. Wyjaśnij dzieciom, że jest wielu malarzy i pisarzy słabowidzących. Przykładem są tacy artyści jak: Claude Monet, czy też John Milton.
    12. Daj każdemu dziecku lub opracuj wspólnie z klasą karty aktywności 17 - 18 wg uznania.

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

    1. Możesz powtórzyć pierwszy eksperyment wykorzystując wiele różnych okularów symulacyjnych. Różne okoliczności powodują różne efekty wizualne. Działanie wykonywane z bardzo bliskiej odległości jak: czytanie jest trudniejsze dla dzieci z utratą centralnego widzenia niż dla ludzi z brakiem widzenia obwodowego. W zasadzie jest tak, że czytamy za pomocą naszego widzenia centralnego.
    2. Wyposaż dzieci w okulary symulacyjne, a potem daj im wiele różnorodnych form pisma do obejrzenia takich jak: etykietka z puszek, książki, mapy, gazety itp. Będzie to bardzo przydatne dzieciom, wtedy gdy zdobędziesz jak największą liczbę tych rzeczy o dużym stopniu różnorodności. Poznają one wtedy style pisma, rozmiary, kolory itp. Uczniowie powinni zapisać i zanotować te rodzaje druku, które były łatwiejsze do odczytywania i dlaczego?
    3. Powtórz początkowy eksperyment, ale przy przyciemnionym świetle. Czy dzieci potrafią wszystko przeczytać w zależności od natężenia światła, rodzaju światła i rodzaju okularów symulacyjnych. Natężenie światła ma bardzo duży wpływ na to jak wiele widzi dana jednostka.
    4. Inną opcją jest umieszczenie dzieci w pobliżu silnego źródła światła np. okna. Czy preferują one czytanie przy świetle padającym za ich plecami czy z przodu? Większość ludzi woli kiedy źródło światła jest poza nimi, ponieważ w przeciwnym przypadku powoduje ono rażący blask, szczególnie, gdy w pobliżu znajdują jakieś odbijające światło powierzchnie.
    5. Powtórz eksperyment przy pomocy ekranu telewizyjnego lub video. Jak łatwe jest widzenie co się dzieje na ekranie? Jak blisko musisz siedzieć od telewizora? Czy niektóre elementy akcji są łatwiejsze do zobaczenia od innych? Czy potrafisz zrozumieć o co chodzi? (jak przebiega akcja filmu).
    6. Powtórze eksperyment przy użyciu zwiększonej objętościowo kartki z tekstem do czytania. Czy dzieci potrafią przeczytać całą stronę lub całe opowiadania? Czy mogą opowiedzieć i przedyskutować, to co właśnie przeczytały i wyrazić swoją opinię na ten temat?
    7. Zachęć dzieci do odczytania różnych formatów tekstu pisanego używając okularów symulacyjnych. Czy potrafią rozwiązać krzyżówki, rysować obrazki itp.?
    8. Czy dzieci mogą napisać objętościowo powiększony tekst przy użyciu okularów symulacyjnych? Np. opowiadanie o pierwszym dniu pobytu dziecka niewidomego w szkole lub napisać recenzję niektórych tekstów, które dzieci przeczytały mając na oczach okulary symulacyjne.
    9. Zbadaj systemy komunikacyjne oparte na obrazkach (rysunkach) takich jak: hieroglify, okna z witrażami, gobelin z Bayeux itp. Jednym z najważniejszych symboli hieroglificznych było oko, które było oznaką szczęścia, a także symbolem boga Horusa. Czy możesz znaleźć tutaj jakiś związek? Wskaż na kobiercu z Bayeux króla ugodzonego strzałą w oko. Spróbuj opracować swój własny system rysunkowy, aby przekazać własne odczucia (informację) np. serce - oznaka miłości.
    10. Rozpatrz różne sposoby porozumiewania się oparte na źródle światła np.: latarnie morskie, boje rzeczne i morskie, nadświetlone, lampy sygnalizacyjne, światłowody.
    11. Przekaż jaką korzyść dają ludziom widzącym kolory stosowane w formie pisanej np. znaki drogowe, które wykorzystują standardowe barwy. Przejrzyj wnikliwie przepisy drogowe w Wielkiej Brytanii aby zobaczyć, czy dzieci rozpoznają znaki drogowe. Co sprawia, że znak jest właściwy?
    12. Co sprawia, że plakat jest dobry? Czy wpływają na to barwy (kolory) rysunki lub słowa, czy też połączenie powyższych elementów? Czy dzieci potrafią zaprojektować swój własny plakat dotyczący tego, co dana osoba nosząca okulary symulacyjne może widzieć z odległości kilku stóp?
    13. Przeanalizuj sposób wykorzystania kolorów i kształtów przez niektóre zwierzęta np. kameleon, ośmiornica mające barwy ochronne niewidoczne dla innych zwierząt. Niektóre zwierzęta jak np. słoń i pszczoły są bardzo łatwe do rozpoznania. Jak sądzisz, dlaczego niektóre zwierzęta są łatwiej zauważalne?
      Patrz bibliografia: str.19, 20

    LEKCJA 10 - Porozumiewanie się z wykorzystaniem słuchu (dźwięku)

    CELE

    • Pokazać sposoby za pomocą których ludzie z inwalidztwem wzroku porozumiewają się przy pomocy dźwięku (słuchu).

    PRZEDMIOTY I CELE

    Angielski AT 1,3
    Wiedza AT 1, 12
    Muzyka

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

    Angielski AT 2
    Wiedza AT 1, 6, 14
    Praca Technika
    Plakat: W jaki sposób osoba niewidoma czyta gazetę lub dobrą książkę?
    Ulotka: Spotykanie ludzi niewidomych
    Karta aktywności 19: Czytanie i pisanie z zastosowaniem wzroku i słuchu

    ZAGADNIENIA KLUCZOWE

    • Istnieje wiele sposobów za pomocą, których ludzie słabowidzący mogą porozumiewać się za pomocą słuchu (dźwięku)
    • Ludzie niewidomi nie mają lepszego słuchu niż widzący, lecz mogą nauczyć się kształtować swój zmysł słuchu.
    • Ludzie niewidomi są w pełni zdolni do kompensacji (wyrównywanie deficytów w zakresie procesu percepcji wzrokowej) przez korzystanie z telefonu lub słuchanie radia.
    • Kiedy mówisz do osoby słabowidzącej to ważne jest by się przedstawić tej osobie słabowidzącej żeby wiedziała, że ty do niej mówisz.
    • Niektórzy ludzie słabowidzący korzystają z pomocy innych osób czytających im tekst lub słuchają nagrań z taśmy magnetofonowej.
    • Większość materiałów drukowanych takich jak książki, gazety lub różne przepisy mogą być nagrane na taśmie magnetofonowej.
    • Wiele urządzeń zawiera syntetyzer głosu np. mówiące kalkulatory, zegary.

    METODA

    1. Zapytaj dzieci czy sądzą, że ludzie słabowidzący mają lepszy słuch niż ludzie widzący. Jeśli ktoś z nich odpowie twierdząco, zapytaj dlaczego tak sądzą? Czy potrafią uzasadnić swoje zdanie? Wyjaśnij, że w rzeczywistości ludzie z inwalidztwem wzroku mogą mieć gorszy słuch. Może to mieć miejsce, gdyż 60% populacji ludzi słabowidzących ma dodatkowe upośledzenie lub kalectwo. Niektórzy ludzie jednak nauczyli się wykorzystywać swoją zdolność słuchania. Mogą np. nauczyć się rozróżniać między różnorodnymi dźwiękami, zapamiętywać to, co usłyszą Umiejętność ta nie jest wrodzona, lecz musi być ciągle rozwijana, doskonalona. W starożytności wielu ludzi nie potrafiło czytać i pisać. Dużo opowiadań było przekazywanych ustnie, nawet epopeje w stylu "Odysseusza" czy germańskiego "Beowulf'a".
    2. Poproś dzieci o sporządzenie listy sposobów za pomocą, których niewidomi mogą porozumiewać się przy pomocy dźwięku (głosu). Upewnij się, czy lista ta zawiera następujące elementy: rozmowa, telefon, radio, TV, taśmy audio, syntetyzer mowy, inni ludzie. Rozpatrzmy kolejno te sposoby.
    3. Mówienie (rozmowa). Wyjaśnij, że większość ludzi niewidomych nie ma żadnego problemu z formułowaniem słów, jeśli nie mają żadnych specyficznych defektów lub nie są głuchoniewidomi. Jeśli są głuchoniewidomi nie mogą słyszeć tego, co mówisz, a także sprawia im dużą trudność mówienie. Większość ludzi niewidomych nie ma żadnej trudności w formułowaniu słów. Niektórzy ludzie niewidomi mogą mieć jednak problemy w nawiązywaniu rozmowy z ludźmi widzącymi, ponieważ mogą nie wiedzieć kim są ci ludzie. - czy do nich się mówi, czy do kogoś innego? Możesz przedstawić dzieciom każdą z tych sytuacji w następujący sposób: Poproś by dzieci zamknęły oczy. Potem powiedz, by jedno dziecko wstało, ale nie nazywaj go po imieniu. Pozostałe dzieci nie dostarczają mu żadnej informacji za pomocą, której mogłyby wywnioskować, że mówisz właśnie do nich. Powiedz po prostu: "Hej ty" lub "ty tam". Jeśli jest dwójka dzieci o tym samym imieniu możesz powiedzieć "wstań Sara" itp. Poproś drugie dziecko by rozmawiało z dzieckiem, które ma opaskę na oczach bez przedstawiania się mu. Czy to pierwsze dziecko potrafi rozpoznać kto to jest? Zapytaj dzieci jak można zapobiec takiemu stanowi zmieszania, zakłopotania?
    4. Zapytaj w jaki sposób niewidomi mogą korzystać z telefonów. Czy istnieją jakieś rozwiązania adaptacyjne, które mogłyby sprawić, że telefony byłyby łatwiejsze do użycia?(duży druk na tarczach aparatu telefonicznego, znaki dotykowe na przycisku nr 5; funkcja pamięci dla tych numerów, z których dana osoba korzysta najczęściej).
    5. Zapytaj w jaki sposób niewidomi mogą korzystać z radia lub z TV? Czy istnieją jakieś rozwiązania adaptacyjne, które mogłyby sprawić, że urządzenia te byłyby łatwiejsze do stosowania przez osoby niewidome (dostrajanie automatyczne do stacji, duże i wyczuwalne dotykowo przyciski, siedzenie blisko telewizora).
    6. Zapytaj jak ludzie niewidomi mogą wykorzystać taśmy audio. Czy istnieją jakieś rozwiązania adaptacyjne, które mogłyby przyczynić się do łatwiejszego ich zastosowania (specjalne magnetofony z dotykową obsługą i dużym drukiem, dłuższe taśmy, na których można by nagrać całe opowiadania.
    7. Zapytaj dzieci czy znają jakieś urządzenia, które mają wbudowane syntetyzery głosu (komputery, zegary, zegarki na rękę, przyrządy do ważenia itp.).
    8. Zapytaj jakie są wady i zalety tego, że masz koło siebie drugą osobę, która ci czyta (występuje w tej sytuacji brak prywatności - kwestia zdolności do szybszego przejrzenia materiału bez wnikania w szczegóły). Rozłóż plakat w klasie, a potem wręcz każdemu dziecku lub opracuj wspólnie z klasą kartę aktywności nr 17.

    CZYNNOŚCI UZUPEŁNIAJĄCE, ROZWIJAJĄCE

    1. Zbadaj zastosowanie niektórych systemów opisanych wyżej w praktycznych eksperymentach np. wykorzystanie telefonu lub fakt posiadania drugiej osoby do czytania wtedy, gdy ty masz opaskę na oczach. Czy jest to trudne do zaakceptowania? Jak odczuwasz tę sytuację? Ktoś odczytuje tekst. Ile wyrazów możesz zapamiętać? W jaki sposób możesz nauczyć się, by zapamiętywać ich jeszcze więcej? Jednym ze sposobów jest umieszczenie przy każdym wyrazie niezapamiętanym etykietki, aby łatwiej było zapamiętać ten wyraz (np. etykietka - ptaka lub kuśtykającego lwa). Wymień na głos po kolei wszystkie wyrazy. Każde dziecko musi dodać jeszcze jeden wyraz, zapamiętać poprzednie, które były wypowiedziane wcześniej.
    2. Klasa opowiada historię w taki sposób, że każde następne dziecko dodaje swoje zdanie do tej historii. Czy opowiadanie ma sens? Czy jesteś w stanie zapamiętać treść opowiadania od początku?
    3. Opowiedz sam historię albo poproś by dziecko opowiedziało lub przeczytało historyjkę. Możesz też odtworzyć opowiadanie z taśmy magnetofonowej, a później poproś uczniów by napisali lub opowiedzieli o usłyszanym opowiadaniu. Czy dzieci pamiętają wszystkie szczegóły? Które fragmenty zapamiętały i dlaczego? Czy zapamiętały te same fragmenty?
    4. Odtwórz taśmę z efektami dźwiękowymi, aby zobaczyć czy uczniowie mogą rozpoznawać jakie są to odgłosy? Co oni czuli i myśleli w trakcie słuchania tych odgłosów? Czy byli zadowoleni czy uszczęśliwieni? Kiedy odtworzyłeś kilka efektów dźwiękowych, poproś klasę o odtworzenie ich w takiej kolejności jak były odtwarzane z taśmy. Czy potrafią zapamiętać? Spróbuj jeszcze raz czy potrafią zapamiętać? Powtarzaj te czynności do momentu rozpoznania przez dzieci tych odgłosów.
    5. Spróbuj rozpoznać różne dźwięki, które mogą być wytworzone w klasie. Jedna osoba ma opaskę na oczach, druga wytwarza dźwięk. Użyj tak dużo różnych przedmiotów, jak to jest możliwe, by uzyskać wiele różnych odgłosów. Czy struktura przedmiotów, które wykorzystujesz wpływa na wydany przez nie dźwięk? Czy przedmiot stały, wypełniony czymś wewnątrz brzmi inaczej niż pusty w środku? Czy przedmiot drewniany brzmi inaczej niż metalowy? Tę powyższą czynność można przekształcić w zabawę, która polega na tym, że osoba z zasłoniętymi opaską oczami zwraca się w stronę różnych dźwięków emitowanych w pomieszczeniu (chodzi tutaj o strategię samodzielnego poruszania się w przestrzeni, z której korzystają słabowidzący). Mogą oni powiedzieć gdzie są, dzięki dźwiękom wydawanym przez różne przedmioty, które napotykają na swojej drodze.
    6. Posłuchajcie ekscytującego fragmentu muzyki. Czy widzisz obrazy w swojej głowie, kiedy twoje oczy są zamknięte? Czy potrafisz nakreślić obraz? Czy jest on taki sam jak innych uczniów w klasie? Czy uczniowie ci może widzą inne obrazy? Jeśli tak jest, to czy to ma jakieś znaczenie?
    7. Nagraj wiadomość na kasecie dla kolegów z innych klas i szkół dla słabowidzących. Możesz nagrać listy, opowiadania, zagadki lub teksty z gazet. Zanim nagrasz musisz pomyśleć w jakiej kolejności to zrobić. Mapa na taśmie np. wymaga wykazu jej elementów w kolejności, w której masz zamiar znaleźć te elementy.
    8. Przeanalizuj systemy komunikacji oparte tylko na słuchu takie jak: telefony, alfabet Morse'a, radar. Twórcze porozumiewanie się ma miejsce np. w więzieniu, gdzie dwóch więźniów uderzając w ścianę komunikuje się.
    9. Prześledź w jaki sposób zwierzęta wykorzystują dźwięk do komunikacji np. ptaki, nietoperze, wieloryby itp. Dlaczego wykorzystują one słuch zamiast wzroku? Dlaczego używają one różnorodnych form dźwiękowych? Zobacz konspekt lekcji 15, by zapoznać się z innymi pomysłami w jaki sposób ludzie widzący powinni rozmawiać z ludźmi słabowidzącymi. Patrz bibliografia str. 15.

    LEKCJA 11 - Komunikacja z wykorzystaniem dotyku

    CELE

    • Pokazać niektóre ze sposobów za pomocą, których słabowidzący porozumiewają się wykorzystując zmysł dotyku.

    PRZEDMIOTY I CELE

    Angielski AT 1, 3, 4
    Wiedza AT 1, 17
    Historia
    Sztuka

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

    Angielski AT 2
    Matematyka AT 1
    Praca Technika

    MATERIAŁY

    Plakat - Jak osoba niewidoma pisze list?
    Karta z alfabetem Brailla
    Karta z alfabetem Moona
    Kopia tekstu z alfabetem Braille'a
    Karty informacyjne o Braille'u i Moon'ie
    Karta aktywności - Louis Braille
    Film - III część na taśmie video.

    ZAGADNIENIA KLUCZOWE

    • Jest kilka różnych systemów pisania i czytania.
    • Najbardziej efektywne były metody wynalezione przez ludzi słabowidzących, ponieważ rozumieją oni problemy i potrzeby ludzi niewidomych.
    • Najpowszechniej stosowanym systemem dotykowym jest Braille, który jest stosowany w każdym kraju. W Wielkiej Brytanii braillem posługuje się około 15.000 ludzi słabowidzących.

    METODA

    Wyjaśnij, że na tej lekcji będziecie zastanawiać się nad tym, w jaki sposób ludzie niewidomi czytają i piszą wykorzystując zmysł dotyku. Istnieje kilka różnych systemów. Zapytaj dzieci, czy poznały już jakieś metody.

    1. Etykietki (napisy) Wyjaśnij, że niektórzy ludzie potrzebują jedynie prostych systemów czytania i pisania, które umożliwią im identyfikowanie przedmiotów, systemy te nazywa się systemami etykietowania. Poszczególne słowa w tekście mogą być zaznaczone za pomocą tak prostych metod jak umieszczenie gumowej taśmy dookoła przedmiotu, którego znamy nazwę. Zapytaj jakie są zalety i wady takich prostych systemów. Systemy te mogą być bardzo pomocne do oznaczania pojedynczych przedmiotów, których zdefiniowanie wymaga dogłębnego wyjaśnienia (np. książka).
    2. Braille - Wyjaśnij, że brajl został wynaleziony by umożliwić ludziom słabowidzącym porozumiewanie się tak jak ludziom widzącym. Wyjaśnij kto wynalazł alfabet i na czym polega pisanie i czytanie. Pokaż kartę z tym alfabetem i umieść plakat w klasie.
    3. Moon - Wyjaśnij, że jest to alternatywny system przeznaczony dla osób, którym przyswojenie alfabetu brajla sprawia trudności. Pokaż kartę z alfabetem Moon. Opracuj wspólnie z dziećmi kartę aktywności nr 20 - Kartę z alfabetem brajla
    .

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

    1. Napisz tekst w brajlu. Uważajcie na ostro zakończone dłutka służące do wykonywania punktów brajlowskich. Bezpieczniej będzie można napisać te wiadomości w brajlu wykorzystując łupany groch, groszek.
    2. Napisz tekst w alfabecie Moon. Będziesz musiał opracować metodę wytwarzania wypukłych krzywych, łuków. Możesz przygotować paski filcu lub sznurek (tasiemkę).
    3. Napiszcie tekst używając wypukłych dotykowych dużych liter. Zobaczcie, czy potraficie przekazać wiadomości, które inni ludzie mogą odczytać bez patrzenia. Sprawdźcie czy tekst jest czytelny dotykowo.
    4. Czy potraficie wynaleźć swój własny system dotykowego pisma? Zobacz, czy potrafisz napisać tekst, który dzieci byłyby w stanie odczytać bez patrzenia? Co sprawia, że system (metoda) jest dobra?
    5. Napiszcie opowiadania lub odegrajcie rolę w przedstawieniu, które pokaże jak Louis Braille wynalazł swój system (metodę).
    6. Znajdź konspekt lekcji 14 by zapoznać się innymi systemami dotykowymi: Patrz bibliografia str. 18, 23 - Czytanie dotykowe za pomocą Moona.

    LEKCJA 12 - Dzieci słabowidzące

    CELE

    • Pokazać, że dzieci słabowidzące są właściwie takie same jak dzieci widzące.
    • Pokazać, w jaki sposób dzieci słabowidzące radzą sobie w szkole.

    PRZEDMIOTY I CELE

    Angielski AT 3
    Ćwiczenie poszerzające:
    Angielski AT (różne numery)
    Matematyka AT (różne numery)
    Wiedza AT (różne numery)
    Geografia
    Historia
    Praca - Technika
    Muzyka
    W.F.

    MATERIAŁY

    Video - Historia Anny część III
    Plakat - Wybory życiowe dzieci
    Karta informacyjna - Dzieci słabowidzące
    Karta aktywności Nr 21 - Dzieci niewidome w szkole

    ZAGADNIENIA KLUCZOWE

    • Niektóre dzieci niewidome uczą się w szkołach masowych, a inne chodzą do szkół specjalnych. Ważną sprawą jest to by każde dziecko otrzymało wykształcenie możliwie jak najlepiej dostosowane do jego indywidualnych potrzeb.
    • To, czy dziecko czyni postępy w szkole zależy od wielu czynników takich jak: stopień utraty zdolności widzenia, osobowość + postawy rodziców i personelu szkoły itp.
    • Większość dzieci słabowidzących uczy się tych samych przedmiotów, co dzieci widzące, chociaż stosowane metody nauczania mogą wymagać specjalnej adaptacji tak, by zaspokajały indywidualne potrzeby dziecka.
    • Niektóre dzieci uczy się następujących umiejętności, aby pomóc im w uzyskaniu stanu niezależności od innych: porozumiewanie się, radzenie sobie w codziennym życiu, umiejętności samodzielnego poruszania się i społecznego funkcjonowania.

    METODA

    Lekcja jest na temat dzieci niewidomych i słabowidzących w szkole. Dyskusja może być prowadzona z całą klasą lub w małych grupach.
    Istnieje kilka sposobów za pomocą, których dyskusja może być zainicjowana. Najbardziej trafionym sposobem jest pokazanie III części filmu video.
    Potem nauczyciel może zadać następujące pytania:
    Czy dzieci niewidome mogą chodzić do szkoły?
    Do jakich typów szkół one uczęszczają?
    Czy wszystkie dzieci niewidome chodzą do tego samego typu szkół?
    Jeśli nie, to dlaczego?
    W jaki sposób dziecko słabowidzące dałoby sobie radę w naszej szkole?
    Jak odrabiałoby ono lekcje z takich przedmiotów jak matematyka lub WF?
    Jak dzieci niewidome trafiłyby do stołówki?
    Czy inne dzieci wyśmiewałyby się z nich (jak postąpiłyby w takiej sytuacji)?
    W jaki sposób pokonałyby one takie trudności?
    Jakiej pomocy potrzebowałyby od nas?
    Jak byśmy się czuli gdybyśmy byli niewidomymi?
    Czy dzieci niewidome różnią się od nas?
    W jaki sposób dzieci niewidome są do nas podobne?
    Rozdaj każdemu dziecku lub opracuj kartę aktywności nr 21.

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

    1. Rozpatrz niektóre kwestie podnoszone w dyskusji w bardziej praktyczny sposób. Spróbuj odrobić lekcje w taki sposób np. z matematyki i wiedzy. Pomysły są podane w karcie informacyjnej. Niektórzy nauczyciele mogą wykorzystać materiały dla całej klasy.
    2. Wymyśl scenki, dramy od odegrania, biorąc pod uwagę różnorodne zainteresowania dzieci np. o dziecku widzącym, które stara się wykonać wszystkie czynności za dziecko niewidome nie zdając sobie sprawy, że wiele czynności może wykonać samodzielnie. Wymyśl również scenkę dramową o dziecku widzącym, które znęca się i żartuje z dziecka niewidomego, ponieważ jest inne.
    3. Przyjrzyj się jak wyglądało życie dzieci niewidomych w przeszłości. Wykorzystaj kartę informacyjną o Lousie Braille'u, Helenie Keller. Być może dzieci będą chciały zagrać niektóre scenki z życia tam opisane. Czy dzieci chciałyby się uczyć tak jak L. Braille, czy tak jak H. Keller? Który typ uczenia się był uznawany za bardziej normalny w ubiegłym wieku?
    4. Porównaj przeczytane pozycje książkowe z bibliografii. Które z nich były bardziej realistyczne, jakie elementy były tam podobne? Czy możesz napisać własne opowiadania o dziecku z inwalidztwem wzroku?
    5. Przeanalizuj jak to jest być dzieckiem niepełnosprawnym. Co ludzie pełnosprawni mogą sądzić o ludziach niepełnosprawnych?
    6. Jeśli chcesz odwiedzić szkołę dla dzieci z inwalidztwem wzroku albo wysłać tam informację w dużym druku lub w brajlu zgłoś się do RNIB. Wykaz szkół jest dostępny w RNIB. Nawiąż z daną szkołą kontakt, wykorzystując jedno z mediów i zapytaj czy dyrekcja szkoły wyraża zgodę na waszą wizytę.
      Patrz bibliografia str. 17, 18, 23, 20, 21.

    LEKCJA 13 Dorośli słabowidzący

    CELE

    • Pokazać, że ponad 50% ludzi słabowidzących jest w starszym wieku.
    • Przedstawić, że dorośli słabowidzący są zdolni do wykonywania różnorodnych czynności w pracy albo w domu.
    • Pokazać, że każda osoba jest indywidualnością z indywidualnymi potrzebami i zdolnościami.
    • Pokazać, że niepełnosprawność może, ale nie musi upośledzać jednostkę. To społeczeństwo i tak je upośledza.

    PRZEDMIOTY I CELE

    Angielski AT 1,2

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

    Angielski AT 3
    Historia

    MATERIAŁY

    informacyjne:

    • Słynni ludzie słabowidzący
    • Ludzie słabowidzący w starszym wieku
    • Zatrudnienie
    • Zawody, zajęcia

    Karty aktywności:
    22 - Niewidomi ludzie w starszym wieku
    23 - Zawody

    ZAGADNIENIA KLUCZOWE

    • W Wielkiej Brytanii jest 1.000.000 ludzi całkowicie niewidomych i niedowidzących. Większość z nich jest w podeszłym wieku (66%, a przypuszczalnie 75%).
    • Wielu ludziom w podeszłym wieku coraz trudniej jest wyjść z domu lub wykonywać pewne czynności samodzielnie.
    • Przy właściwej pomocy i wsparciu ludzie w starszym wieku są w stanie być niezależni tzn. wykonywać wiele czynności samodzielnie.
    • Dorośli słabowidzący mogą podejmować wiele prac, ale tylko 1/4 ludzi w wieku produkcyjnym jest zatrudniona, czyli ma pracę.
    • Niepełnosprawność może, ale nie musi upośledzać jednostkę.

    METODA

    Lekcja skupia się na ogólnej dyskusji na temat informacji zawartych w karcie informacyjnej. Lekcja jest podzielona na 4 części:
    1. Stereotypy
    2. Statystyka
    3. Dorośli w wieku produkcyjnym
    4. Ludzie w wieku emerytalnym
    Niektórzy nauczyciele mogą podzielić tą lekcję na 2 jednostki dydaktyczne.
    Na jednej jednostce można zająć się ludźmi starszymi, a na drugiej dorosłymi w wieku produkcyjnym.
    Dyskusję można prowadzić z całą klasą lub w małych grupach.
    Jeśli wybierzesz drugi sposób trzeba dobrać stosowne materiały do tej lekcji.

    Stereotypy

    Zapytaj, czy wszyscy ludzie niewidomi są tacy jak Anna, czy też różnią się od niej? W jaki zakresach są oni tacy sami jak ona, a w jakich inni od niej? (Bardzo użyteczną czynnością może być wykonanie listy podobieństw i różnic). RNIB dołącza w teczce kartę informacyjną, która podaje przykłady słynnych ludzi ze słabowidzeniem.
    Wyjaśnij, czy fakt bycia osobą niewidomą, nie sprawia, że ta osoba jest taka sama jak Anna?
    Przypomnij uczniom, że istnieje wiele mitów o inwalidztwie wzroku. Wiele spośród tych mitów ma swoje odzwierciedlenie w stereotypach.
    Wyjaśnij, że wielu ludzi niewidomych nie jest podobnych do Anny. Dzieje się tak dlatego, że jest aż 1.000.000 osób słabowidzących. Każda spośród tych osób jest inna. Część ludzi niewidomych stanowią ludzie młodzi, ale w przeważającej mierze są to ludzie w podeszłym wieku. Każda osoba z inwalidztwem wzroku powinna być traktowana indywidualnie.

    Statystyka

    Prawdą jest, że więcej jest niewidomych dorosłych niż dzieci. Większość ludzi niewidomych jest w podeszłym wieku i utraciło wzrok w późniejszym okresie życia.
    Czy dzieci niewidome znają dorosłych, którzy są niewidomi lub słabowidzący? Czym zajmują się słabowidzący?
    Zapytaj co dzieci sądzą o tym jacy są dorośli słabowidzący. Czym zajmują się dorośli słabowidzący? Ilu ich jest?
    Wyjaśnij, że w Wielkiej Brytanii jest blisko 1 milion osób z inwalidztwem wzroku.
    Powiedz, że teraz będziemy zajmować się ludźmi dorosłymi w 2 grupach.

    Dorośli emeryci z inwalidztwem wzroku

    Jest to najliczniejsza grupa. Zapytaj czy uczniowie pamiętają dlaczego jest to największa liczebnie grupa? (Ślepota w Wielkiej Brytanii jest przede wszystkim spowodowana wiekiem starczym). Co według uczniów ludzie w podeszłym wieku mogą robić? Czy wszyscy ludzie starsi są tacy sami? Wyjaśnij, że każda osoba jest inna, zdolna do wykonywania różnych czynności, tak jak inni. Opracuj kartę informacyjną dla ludzi w podeszłym wieku.
    Wyjaśnij, że niektórzy ludzie w podeszłym wieku są upośledzeni, ponieważ są odizolowani od świata zewnętrznego i czują się samotni. Przykładem jest starsza pani, która jest w stanie czytać książki napisane dużym drukiem, ale nie może dotrzeć do biblioteki lokalnej. Jej dostęp do usług i udogodnień jest ograniczony.
    Możesz na tym etapie lekcji rozdać kartę aktywności Nr 22.

    Dorośli w wieku produkcyjnym

    Zapytaj jaki rodzaj prac według uczniów mogą wykonywać ludzie niewidomi. Może być użyteczne sporządzenie wykresu zawodów, które ich zdaniem mogą być lub nie być wykonywane przez niewidomych.
    Opracuj z dziećmi kartę informacyjną dotyczącą zatrudnienia. Wyjaśnij, że za pomocą właściwego przygotowania i wsparcia ludzie mogą pracować. Ludzie z inwalidztwem wzroku mogą wykonywać większość zawodów z pewnymi wyjątkami. Możesz im wyjaśnić niektóre fakty dotyczące przygotowania zawodowego na podstawie zestawu zawodów znajdujących się na karcie informacyjnej.
    Poinformuj, że tylko 1/4 dorosłych w wieku produkcyjnym jest zatrudniona. Dlaczego tak jest?
    Wyjaśnij, że taki stan rzeczy jest spowodowany brakiem odpowiedniego przygotowania osób niewidomych i negatywnych postaw ze strony ludzi widzących. Ludzie widzący nie rozumieją ludzi niewidomych, a także problemów wynikających z ich inwalidztwa wzroku, ponieważ w większości opinie ograniczają się do mitów, stereotypów na ten temat.
    Uważają oni, że ludzie niewidomi nie mogą pracować, a co gorsze twierdzą, że mogą wykonywać jedynie proste zawody tak jak w dawnych latach (strojenie fortepianów, czy plecenie koszyków).
    W związku z tym należy wyrazić opinię, że inwalidztwo może, ale nie musi upośledzać jednostki. Wciąż jednak społeczeństwo upośledza te jednostki przez przeszkadzanie im w osiągnięciu i wykorzystaniu ich produkcyjnych możliwości.
    Rozdaj każdemu dziecku kartę aktywności Nr 23.

    ĆWICZENIA POSZERZAJĄCE (ROZWIJAJĄCE)

    1. Wykonaj wykres dotyczący pracy w ujęciu statystycznym: liczby, wiek, płeć, procent osób w wieku produkcyjnym, aktualnie zatrudnionych itp.
    2. Napisz opowiadanie o osobie niewidomej w podeszłym wieku mieszkającej we własnych domu. Ile czynności osoba ta może samodzielnie wykonać? W jaki sposób mogą jej pomóc inni ludzie?

    Zagadnienia do dyskusji

    1. Czy powinno się osobom niewidomym pozwolić pracować? Czy nie powinni oni zrezygnować ze swojej pracy na rzecz ludzi widzących - bezrobotnych? Dlaczego to nie jest w porządku być żebrakiem?
    2. Czy ludzie słabowidzący mogą wstępować w związki małżeńskie? Czy mogą mieć dzieci? W jaki sposób będą wychowywać swoje dzieci?
    3. Napisz opowiadanie o człowieku niewidomym, który został żebrakiem. Dlaczego tak wielu ludzi jest żebrakami?
    4. Wyobraź sobie, że jesteś niewidomy. Jakiego rodzaju pracę sądzisz, że chciałbyś wykonywać i jakbyś ją wykonywał?

    Patrz bibliografia - str 1,13,17,22,23.

    LEKCJA 14 - Ludzie z kilkoma kalectwami

    CELE

    • Pokazać, że duża część ludzi słabowidzących ma upośledzenia (ewentualnie dodatkowe)
    • Przekazać niektóre spośród praktycznych trudności, którym muszą stawić czoła ludzie z kilkoma upośledzeniami i w jaki sposób skutki tych kalectw można przezwyciężyć.
    • Wykazać, że bez znaczenia jest fakt, w jakim stopniu upośledzona jest osoba. Ma ona takie samo prawo do swojej godności i szacunku jak każda inna osoba.

    PRZEDMIOTY I CELE

    Angielski AT 1, 3, 4, 5

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

    Angielski AT 1, 2, 3, 4, 5
    Wiedza AT 3, 4, 14
    Historia AT
    Praca Technika
    Sztuka, Muzyka

    MATERIAŁY

    Karta z alfabetem ręcznym (Jak pisać litery na dłoniach osób głuchoniewidomych?)
    Karta informacyjna:
    Ludzie słabowidzący z dodatkowym, towarzyszącym upośledzeniem, Porozumiewanie się osób z dodatkowymi upośledzeniami, Porozumiewanie się osób słabowidzących z dodatkowymi upośledzeniami, Helena Keller
    Karta aktywności Nr 24 - Ludzie głuchoniewidomi

    Materiały, w które zaopatruje nauczyciel

    • Rękawiczki, szaliki lub zatyczki do uszu, opaski na oczy

    ZAGADNIENIA KLUCZOWE

    • Większość ludzi słabowidzących ma dodatkowe upośledzenia lub inne schorzenia.
    • Dodatkowe upośledzenia mają dużo większy wpływ na osobę słabowidzącą niż normalnie widzącą.
    • Ludzie z dodatkowymi kalectwami mogą potrzebować dużo więcej pomocy niż inni.
    • Każda jednostka ludzka ma takie samo prawo do szacunku i godności bez względu na rodzaj i stopień upośledzenia.

    METODA

    Lekcja ta składa się z 3 części.
    Pierwsza część dotyczy ludzi z upośledzeniem słuchu i wzroku.
    Druga część dotyczy ludzi niewidomych, u których występuje artretyzm.
    Każda z tych części zawiera dyskusję, po której następują ćwiczenia praktyczne.
    Niektórzy nauczyciele mogą podzielić klasę na 2 grupy lub przeprowadzić zajęcia łączone.
    Trzecia część zawiera ogólną dyskusję dotyczącą potrzeb oraz przysługujących praw ludziom, którzy mają więcej niż jedno upośledzenie.

    1. Wyjaśnij, że dużo osób słabowidzących ma dodatkowe upośledzenia.
    2. Zapytaj, czy któreś z dzieci zna osobę z upośledzeniem słuchu. Jakiego rodzaju problemy mają ludzie z inwalidztwem słuchu? Jak myślisz, co to znaczy być osobą z upośledzeniem słuchem?
    3. Teraz zapytaj dzieci co sądzą o sytuacji w jakiej znajduje się osoba głuchoniewidoma. Wyjaśnij, że są różne stopnie utraty słuchu oraz wzroku.
    4. Zapytaj jakie problemy powoduje głuchoślepota.
    5. Dowiedz się, jak ludzie głuchoniewidomi rozmawiają z innymi ludźmi.
    6. Przeprowadź zajęcia praktyczne w oparciu o kartę aktywności Nr 24 wykorzystując systemy zawarte na karcie (alfabet ręczny).
      Dalsze szczegóły podane są na karcie dotyczącej porozumiewania się osób słabowidzących z dodatkowymi upośledzeniami. Dziecko może być "głuchoniewidome" przez zawiązanie szalika dookoła głowy (zasłaniającego uszy i oczy). Alternatywnie można wykorzystać zatyczki do uszu i opaski na oczy.
      Każdy system wymaga od dzieci przeliterowania wyrazów, jak i tworzenia liter, które są wyraźne i łatwo rozpoznawalne (dotykowo)
    7. Poproś je, aby opisały jak się czują, jakie mają problemy i jak je należy rozwiązać.
      Wyjaśnij, że niektórzy ludzie mają różne schorzenia np. artretyzm.
    8. Zapytaj, czy ktoś wie co to jest artretyzm? Czy znają kogoś z tym schorzeniem? Jak się czuje osoba z tą chorobą? Jak się czuje osoba słabowidząca, która choruje na artretyzm?
    9. Spróbuj wykonać jakąś czynność z życia codziennego, w której wymagana jest wrażliwość dotykowa np. nawlekanie igły, zawiązywanie sznurówek, konsumpcja paczki chipsów, mając na oczach opaskę, a na rękach rękawiczki symulujące brak wrażliwości dotykowej i słabowidzenia.
    10. Zanotuj jak sobie poradziły dzieci tym razem.
    11. Zbierz ponownie wszystkich uczniów, zapytaj ich jak sobie radzili.
      Jak się czuli w sytuacji, gdy nie mogli wyjaśnić dokładnie tego co myśleli?
      Jak się czuliście, nie będąc w stanie robić tego, co zamierzaliście?
      Czy inni ludzie pomyśleliby, że jesteście głupi?
      Czy potraficie zawsze powiedzieć w jakim stopniu ktoś jest niesprawny na podstawie jego obserwacji?
    12. Teraz gdy dzieci już spróbowały udzielić odpowiedzi, czy myślą one inaczej o ludziach ze złożonymi upośledzeniami. Należy zadać następujące pytania:
      Jak my pełnosprawni powinniśmy traktować ludzi upośledzonych?

    CZYNNOŚCI ROZWIJAJĄCE

    1. Zorganizuj zabawę tzw. "chińskie szepty" dla głuchoniewidomych. Przekaż wiadomość w kole (które utworzyły dzieci) wykorzystując alfabet ręczny dla głuchoniewidomych. Czy wiadomość jest tak samo dokładna, gdy trafia do ostatniego dziecka z "koła"?
      Jaka była na początku ta wiadomość?
    2. Zorganizuj tą samą zabawę, mając rękawiczki symulujące artretyzm. Czy teraz zabawa jest trudniejsza niż przed tym?
    3. Zbadaj inne systemy komunikacji stosowane przez ludzi upośledzonych np. tabliczki, deseczki obrazkowe. Czy dzieci potrafią wymyślić taliczki za pomocą, których mogą się one porozumiewać się z drugą osobą bez konieczności mówienia?
    4. Spróbuj poruszać się po klasie samodzielnie lub z przewodnikiem mając kilka upośledzeń. Np. nie słyszysz i nie możesz prawidłowo chodzić.
    5. Dowiedz się o Helenie Keller, o tym jak nauczyła się porozumiewać z innymi ludźmi. Można to przedstawić w formie "dramy" lub napisać opowiadania "jak czuła się H.Keller w swojej sytuacji?
    6. Dowiedz się jak funkcjonują inne poza wzrokiem zmysły (np. zmysł słuchu).
    7. Dowiedz się o innych upośledzeniach i o tym jak ludzie odczuwają swoje kalectwo i co sądzą o stosunku innych ludzi do nich.
      Patrz bibliografia - str. 17, 18, 20, 21.

    LEKCJA 15 - Postawy i zachowania

    CELE

    • Poznać postawy i zachowania w stosunku do osób z inwalidztwem wzroku.
    • Zapoznać dzieci z właściwym sposobem zachowania się wobec ludzi słabowidzących.

    PRZEDMIOTY I CELE

    Angielski AT1

    CZYNNOŚCI POSZERZAJĄCE

    Angielski AT3

    MATERIAŁY

    Plakat - Co mówisz jeśli spotkasz osobę niewidomą?
    Ulotka (prospekt) - Jak być przewodnikiem osoby niewidomej?
    Karta informacyjna - Spotkanie z ludźmi niewidomymi
    Karty aktywności:
    25. Przechodzenie przez ulicę
    26. Oglądanie TV
    27. W kawiarni

    Materiały, w które zaopatruje nauczyciel

    • Opaski na oczy
    • Krzesła
    • Stół

    METODA

    Lekcja składa się z kilku dram. Każda z nich pokazuje złe sposoby zachowania się ludzi widzących w stosunku do ludzi z inwalidztwem wzroku.
    Przez aktywny udział w dramach dzieci dowiedzą się jak nie powinno się traktować osób niewidomych. Po wnikliwej analizie powinny one ukształtować właściwe postawy wobec ludzi niewidomych i niedowidzących.
    Można te dwie sytuacje zagrać (dramy zostały tak opracowane by zawierały wiele zagadnień). Nauczyciel może podzielić dramy na mniejsze części w celu zrealizowania pojedynczych kwestii.
    Dziecko grające rolę osoby słabowidzącej powinno mieć opaskę na oczach.
    Można podzielić uczniów na kilka grup, z których każda grupa przedstawi jedną dramę przed resztą klasy.

    CZYNNOŚCI UZUPEŁNIAJĄCE

    1. Prześledź jak inni ludzie upośledzeni chcieliby być traktowani (zobacz w bibliografii).
      Dzieci mogą teraz zaimprowizować scenkę w jaki sposób ludzie niewidomi pragnęliby, żeby im pomóc.
    2. Elementy biografii Louisa Braille'a lub Heleny Keller
      Powitanie dziecka z inwalidztwem wzroku w nowej szkole, zawieranie nowych znajomości, zwiedzanie szkoły, oprowadzenie dzieci po szkole.
    3. Pomaganie osobie, która jest głuchoniewidoma lub jest chora na artretyzm.
    4. Przyjrzyj się opisanym postaciom osób niewidomych w literaturze i sztuce. Zastanów się czy ich obraz jest właściwy? Czy jest dokładny? Czy są różnice w sposobie przedstawienia postaci? Porównaj sposób jaki jest opisany Llong John Siller z innymi postaciami w bibliografii)

    DODATEK

    Ćwiczenia (zajęcia, czynności uzupełniające)
    Patrz bibilografia - str. 20.

    CZYNNOŚCI UZUPEŁNIAJĄCE

    W tej części poradnika (opracowania) zamieszczona jest lista dalszych czynności poszerzających.

    ZAKOŃCZENIE CAŁEGO PROGRAMU NAUCZANIA

    Istnieje wiele sposobów za pomocą których można zaprezentować program.
    Założenia uwzględniające takie formy jak: proza, poezja za pomocą których podstawowe fakty o ślepocie są pokazywane całej szkole, w której uczą się dzieci.
    Gazetka o ślepocie, która adresowana jest do wszystkich dzieci w całej szkole. Gazetka ta powinna być wielotematyczna i zawierać następujące treści:

    INFORMACJE

    • dziecko jako wynalazca nowych pomocy dla dzieci słabowidzących
    • osoba słabowidząca odwiedza szkołę
    • szkoła zbiera fundusze na rzecz RNIB

    GŁÓWNE ZAGADNIENIA

    • Ślepota w rozwijającym się świecie
    • Wzrok i oczy
    • Wykaz czynności dotyczących pomocy ludziom słabowidzącym
    • Co szkoła robi dla ludzi słabowidzących?
    • Ochrona wzroku

    SZTUKA KULINARNA

    Dieta uwzględniająca zawartość w pożywieniu witaminy A.

    BIOGRAFIE W ZARYSIE

    • Louis Braille
    • David Blunkett

    LISTY

    • W jaki sposób rozwiązywać problemy ludzi słabowidzących?

    PLAN OTOCZENIA SZKOŁY

    Placówki handlowe; transport (mapa dojazdu)

    NOWINKI

    Nowinki techniczne

    SPORT

    Relacje z meczu cricket, artykuł o dyscyplinach sportu uprawianych przez inwalidów wzroku

    FUNDATOR, SPONSOR

    RNIB

    KONKURS

    Zaprojektuj przyrząd (środek dydaktyczny, pomoc) dla ucznia słabowidzącego

    KRZYŻÓWKA

    Funkcjonowanie oczu/słabowidzenie

    MUZYKA

    Stieve Wonder

    KARYKATURA (RYSUNEK, KOMIKS)

    np. Rzeczy niebezpieczne dla oczu

    SZYFR

    Odczytaj wiadomości napisane w brajlu lub moonie (w formie zabawowej).

    GAZETKA

    Taka gazetka może być drukowana i rozpowszechniana wśród dzieci tej samej szkoły, a także w innych szkołach.
    Należy także przeanalizować sposoby prezentacji tej gazetki ludziom słabowidzącym. Wiąże się to również z wybraniem najwłaściwszej formy przekazu informacji takich jak: brajl, taśma magnetofonowa, duży (powiększony) druk, a także zastanowienie się nad zastosowaniem koloru, typem czcionki, kontrastem, rozmieszczeniem tekstu (marginesy, odstępy) itp.
    Warto też pamiętać o tym, że ludzie z inwalidztwem wzroku mogą właściwie nie być zainteresowani taką formą gazety. Bardziej może ich interesować gazeta, która zawiera informacje lokalne, wyniki meczów piłkarskich oraz wzory haftów lub robótek na drutach. Można również zaprojektować gazetkę ujmującą zagadnienia wszechstronnie, która odpowiadałaby różnym zainteresowaniom osób niewidomych (w jaki sposób niewidomi chcą ją czytać i jak często ma się ona ukazywać).

    RÓŻNORODNE, WSZECHSTRONNE CZYNNOŚCI UZUPEŁNIAJĄCE

    1. Zaprojektuj ulotkę, prospekt, plakat albo transparent, które poinformują ludzi widzących, w jaki sposób mogą oni pomóc ludziom słabowidzącym.
      Ulotka - prospekt może zawierać wykaz czynności, o których ludzie powinni wiedzieć, czynności, które mogą wykonywać i czynności, które nie powinny wykonywać np. nie pchać osoby niewidomej od tyłu itp.

    ZAGADNIENIA KLUCZOWE

    • Najskuteczniejszym sposobem pomocy ludziom niewidomym jest pamiętanie o tym, że ludzie niewidomi są tacy sami jak ludzie widzący z wyjątkiem faktu, że nie widzą oni dobrze.
    • Najskuteczniejszym sposobem pomocy jednostce z inwalidztwem wzroku jest pamiętanie o tym, że jest indywidualnością.
    • Niektórzy ludzie potrzebują więcej pomocy niż inni.
    • Jeżeli chcesz pomóc osobie słabowidzącej zapytaj czy potrzebuje ona pomocy.
    • Możesz również pomóc ludziom słabowidzącym w ten sposób, że poinformujesz ich o wszystkich w tym zakresie świadczeniach (pomocy społecznej), które są dla nich dostępne.
    • Wielu ludzi jest nieświadomych swoich praw oraz nic nie wie o istnieniu organizacji społecznych, które im pomagają.
    • Społecznicy wykonują wiele czynności by pomóc ludziom niewidomym w sposób pośredni jak również bezpośredni. Niektórzy chodzą do domów tych ludzi, pomagają im w gotowaniu i czytaniu. Inni oferują swoją pomoc w sposób pośredni przez nagrywanie taśm magnetofonowych lub prowadzenie działalności ekonomicznej. Istnieje szeroka gama zawodów dla ludzi chcących pracować z osobami niewidomymi.
    • Każdy może się przyczynić do tego, aby otoczenie dla ludzi niewidomych było bezpieczne (wolne od przeszkód).

    METODA

    1. Sprawdź swoje przemyślenia w praktyce, jeżeli znasz jakąś osobę słabowidzącą, dowiedz się czy nie chce ona twojej pomocy w zakresie czytania, robienia zakupów lub naprawiania zepsutych przedmiotów. Jeżeli nie znasz żadnej osoby niewidomej skontaktuj się z RNIB, a ta organizacja skieruje zainteresowanego do oddziału w miejscu zamieszkania.
    2. Zdobądź informacje o organizacjach społecznych, które pomagają ludziom niewidomym. Wiele organizacji zapewnia różnorodne świadczenia, których nie zapewnia rząd. RNIB jest największą z tych organizacji, oferując ponad 60 różnych świadczeń w Wielkiej Brytanii.
    3. Poproś dzieci o opracowanie informacji dotyczących działalności RNIB. Mogą one wykonać np. plakat, broszurę, transparent, które zobrazują cele i zadania tej organizacji (zobacz plakat o RNIB, roczny raport tej organizacji i kartę informacyjną o RNIB).
    4. Zaproś nauczyciela metodyka do szkoły, który na spotkaniu z całą społecznością szkolną będzie mówił o problemach ślepoty i zapozna wszystkich z pomocami tyflotechnicznymi. W skład tych pomocy wchodzą: dźwiękowy wskaźnik poziomu cieczy, biała laska. Metodyk poza zapoznaniem dzieci z działalnością RNIB chętnie odpowie na wszystkie zadawane pytania w celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji (skontaktuj się z RNIB Community Education Office).
    5. Zorganizuj konkurs lub imprezę, z której dochód przeznaczony byłby na organizację RNIB. Skontaktuj się z RNIB Community Education Office w celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji na ten temat.
      Opisz, zaprojektuj, wykonaj przyrząd lub zabawkę dla dziecka z inwalidztwem wzroku. Może się stać ona przydatna przy zapoznawaniu się z istniejącymi obecnie pomocami, którymi posługuje się w filmie Anna oraz które zostały przyniesione do szkoły przez metodyka. Zapoznaj się również z tymi przyrządami, które są wymienione w wykazie znajdującym się w opracowaniu.

    Na początek

Royal National Institute of The Blind, London ©