|
DYSCYPLINA NAUKOWA | OGÓLNY ZAKRES WSPÓŁPRACY |
KATEGORIA NAUKI |
| Pedagogika ogólna |
Ustala ogólne cele, zasady i metody
nauczania i wychowania. Na ich podstawie powstają cele, zasady i metody szczegółowe w pedagogice specjalnej |
Nauki pedagogiczne |
| Andragogika | Ustala ogólne cele, zasady i metody nauczania i wychowania osób dorosłych. Na ich podstawie powstają cele, zasady i metody szczegółowe w andragogice specjalnej, czyli pedagogice osób dorosłych z niepełnosprawnością |
Nauki pedagogiczne |
|
Pedagogika przedszkolna i szkolna (dydaktyka, teoria wychowania) |
Ustalają ogólne cele, zasady i metody wychowania i nauczania
dla dzieci i młodzieży w wieku przedszkolnym i szkolnym. Na ich podstawie powstają cele, zasady i metody szczegółowe w pedagogice specjalnej dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością i niedostosowaniem społecznym | Nauki pedagogiczne |
| Psychologia ogólna |
Ustala jak przebiegają procesy
poznawcze, emocjonalne, motywacyjne, wolicjonalne itd. u człowieka pełnosprawnego i dobrze przystosowanego | Nauki psychologiczne |
|
Psychologia rozwojowa |
Określa prawidłowości oraz zakłócenia (np. wynikające z niepełnosprawności lub nieprzystosowania) holistycznego rozwoju człowieka |
Nauki psychologiczne |
|
Psychologia kliniczna |
Ustala kompleksową diagnozę danego przypadku upośledzenia lub zaburzenia w sferze kognitywnej, emocjonalnej, reaktywnej, motorycznej, językowej, co jest szczególnie ważne dla pedagogiki specjalnej, ponieważ zakłócenia w tych obszarach mogą wynikać z niepełnosprawności, choroby lub nieprzystosowania |
Nauki psychologiczne |
|
Otolaryngologia, foniatria,
audiologia |
Diagnoza + formy leczenia wad słuchu i wad wymowy |
Nauki medyczne |
|
Neurologia i psychiatria |
diagnoza + formy terapii: (1) dzieci, mlodzieży i doroslych z zaburzeniami w zachowaniu, problemami emocjonalnymi i osobowościowymi (np. zespół PTSD, depresja, choroby psychiczne, specyficzne zaburzenia osobowości, nieprzystosowanie społeczne); (2) dzieci z trudnościami
w uczeniu się (dysleksja, zespół ADHD, dyskalkulia, leworęcznosć, zaburzenia mowy) (3) dzieci i młodzieży z zaburzeniami odżywiania (anoreksja i bulimia psychiczna, zespół polegający na objadaniu się); (4) dzieci, młodzieży i dorosłych z dysfunkcjami narządu ruchu spowodowanymi chorobami neurologicznymi, urazami mózgu | Nauki medyczne |
|
Biochemia |
Chemia enzymów, hormonów i kwasów nukleinowych,
wyjaśnia powstawanie zaburzeń na tym tle (np. fenyloketonuria); rola pełniona przez neuroprzekaźniki biochemiczne, hormony w mózgu takie jak np. dopamina, noradrenalina, serotonina, testosteron w wyjaśnianiu genezy zaburzeń poznawczych, emocjonalnych, zachowania i w terapii pedagogicznej trudności w uczeniu się, zespołu ADHD. |
Nauki medyczne |
|
Genetyka |
Wyjaśnia istotę nieprawidlowości w strukturze genów i chromosomów prowadzących do różnych zaburzeń kognitywnych (np. zespół Downa, trudności w uczeniu się powiązane z zespołem Klinefeltera, Turnera, łamliwego chromosomu X) oraz różnorakich chorób genetycznych powodujących obniżenie sprawności osoby |
Nauki medyczne |
|
Okulistyka |
diagnoza + formy leczenia wad i schorzeń wzroku u dzieci, młodzieży, dorosłych |
Nauki medyczne |
|
Tyflotechnika |
wsparcie techniczne dla niewidomych i słabowidzących (szkła korekcyjne, kontaktowe, lupy, lunety, maszyny brajlowskie, linijki brajlowskie, drukarki brajlowskie) |
Nauki techniczne |
|
Surdotechnika |
wsparcie techniczne dla niesłyszących i słabosłyszących (aparatura audiometryczna, protezy słuchowe, sprzęt wzmacniający słuch, implanty ślimakowe) |
Nauki techniczne |
|
Protetyka ortopedyczna |
wsparcie techniczne dla niepełnosprawnych ruchowo (protezy, ortezy, kule, wózki inwalidzkie itp.) |
Nauki techniczne |
|
Socjologia |
Socjotechnika - modyfikacja
postaw w otoczeniu wobec niepełnosprawnych, dokonywanie zmian w szerszym
(zbiorowosć lokalna, społeczeństwo) i węższym środowisku dziecka niepełnosprawengo, chorego i niedostosowanego społecznie (rodzina, szkoła) jako profilaktyka |
Inne nauki społeczne, poza pedagogicznymi i psychologicznymi |
|
Prawo, ustawodawstwo
społeczne |
organizowanie form opiekuńczych, dydaktycznych
i wychowawczych, opracowywanie sankcji prawnych, rozporządzeń, ustaw z uwzględnieniem potrzeb osób
niepełnosprawnych, chorych i niedostosowanych społecznie |
Inne nauki społeczne poza psychologicznym i pedagogicznymi |
| Logopedia (niekiedy naukę tę uznaje się za dyscyplinę szczegółową pedagogiki specjalnej) |
terapia i diagnoza wad mowy i wymowy, zaburzeń płynności
językowej (jąkania) itp. |
Inne nauki |
| Informatyka | Programowanie (tworzenie programów komputerowych), projektowanie stron WWW z uwględnieniem specjalnych potrzeb edukacyjnych i wychowawczych osób z niepełnosprawnościami i nieprzystosowaniem społecznym, mając na uwadze zwłaszcza kryterium dostępności. Zapobieganie, tzw. wykluczeniu cyfrowemu osób z niepełnosprawnością i chorobą | Nauki ścisłe |