KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH STOPNI UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO

Tabela 1. Porównanie różnych stopni upośledzenia umysłowego.
STOPIEŃ UPOŚLEDZENIAWiek dojrzałości umysłowejWiek dojrzałości społecznej MOWAPAMIĘĆUWAGAMYŚLENIE
LEKKI 1217Ubogie słownictwo czynne, bierne jest bogatsze od czynnego, występują wady wymowy-dyslalie. Mowa jest komunikatywna, lecz nie staje się ona narzędziem myślenia. Upośledzona pamięć logiczna zarówno świeża, jak i trwała; trudności w zapamiętywaniu treści logicznie powiązanych. Dobra pamięć mechaniczna świeża i trwała Uwaga dowolna - jej trwałość i podzielność wzrasta w toku nauczania, ale znajduje się na niższym poziomie niż u dzieci pełnosprawnych intelektualnie. Uwaga mimowolna bardzo dobra Myślenie konkretno - obrazowe dobrze rozwinięte. Zaburzone myślenia abstrakcyjnego. Brak znajomości znaczenia pojęć: odwaga, koleżeństwo, wierność, odpowiedzialność, miłość, uczciwość itp. Zaburzone są wnioskowanie indukcyjne oraz przez analogię, abstrahowanie, uoogólnianie. Występuje sztywność myślenia, stosują często schematy myślenia, brak samodzielności i krytycyzmu w myśleniu
UMIARKOWANY 8 10 Opóźniona, występuje dopiero w 5 r. ż., ograniczona do małej liczby słów lub prostych zdań, które spełniają funkcje komunikacyjne. Możliwy kontakt werbalny. Ubogi zasób słownictwa. Później pojawiają się poszczególne etapy rozwoju mowy Bardziej zaburzone niż w stopniu lekkim są pamięć świeża i trwała, a także pamięć mechaniczna, a w szczególności logiczna. Częściej niż u osób z upośledzeniem stopnia lekkiego występują zmyślenia. Jako dorosła osoba upośledzona w stopniu umiarkowanym zapamiętuje po 1-razowym usłyszeniu 5 cyfr, zdanie złożone z 16 - 18 sylab i krótkie opowiadanie Dominacja uwagi mimowolnej. Ich uwagę mimowolną przyciąga silny, niezwykły bodziec. Przy systematycznej pracy można rozwinąć uwagę dowolną Ma charakter konkretno - obrazowy, myślenie przedoperacyjne.
ZNACZNY 5-6 7-8 Rozumieją mowę i proste, codzienne polecania. Mowa czynna nie występuje albo jest ograniczona, a jej funkcje komunikacyjne są słabo wykształcone. Występują dyslalie. Porozumiewają się z otoczeniem za pomocą prostych 4, 5, 6 wyrazowych zdań. Zasób słów ubogi Osoby dorosłe potrafią po 1 - razowym usłyszeniu powtórzyć z pamięci zdanie składające się z 12 sylab i 4 cyfry. Pamięć tylko mechaniczna. Uwaga mimowolna na przedmiotach i czynnościach budzących dużą ciekawość. Brak uwagi dowolnej, trwałość uwagi mimowolnej mała Myslenie konkretno - obrazowe. Dostrzegają podobieństwa i różnice pomiędzy 2 przedmiotami a nie między pojęciami. Porównują 2 przedmioty co do wielkości,pod względem estetycznym. Definują pojęcia przez użytek: np. "łyżka do jedzenia", "klucz do zamka". Rozpoznają kształty geometryczne.
GŁĘBOKI 3 4 Nie wykształca się, zatrzymuje się na etapie wokalizacji i gaworzenia. Mogą nauczyć się swego imienia, lecz nie odnoszą go do siebie,na zawołanie nie reagują. Uwaga mimowolna bardzo słaba Minimalna bądź brak nawet pamięci mechanicznej Brak oznak myślenia - zachowanie sprowadza się do bezpośrednich reakcji często nieadekwatnych na przypadkowe bodźce.