ZABÓJSTWO O PODŁOŻU SEKSUALNYM. JEGO ISTOTA I DYNAMIKA

Wprowadzenie

Dążenie do zabicia podmiotu własnego seksualnego pragnienia jest cechą przede wszystkim mężczyzn. Wybitny angielski pisarz William Shakespeare rozumiał to dążenie w następujący sposób:

„Gdy poznam smak pierwszego grzechu, to do następnego zostanę naprawdę sprowokowany: morderstwo jest tak bliskie żądzy, jak płomień dymowi”. (Perykles).

Inny, słynny pisarz T. S. Eliot powtórzył to ukryte pragnienie w swoim poemacie pt.Sweeney Agonistes:

„Widziałem mężczyznę, gdy zabijał dziewczynę
Każdy mężczyzna może zabić dziewczynę
Każdy mężczyzna musi, pragnie, chce
Choć raz w życiu, zabić dziewczynę”. (Eliot, 1963).

Anonimowa osoba, przypuszczalnie młody człowiek, napisał natomiast na ścianie toalety w Los Angeles:

„Wszystkie kobiety to ku... (z wyjątkiem mojej mamusi)”.

Maksyma ta przekonuje nas o tym, że znaczenie matki w życiu każdego człowieka jest ogromne, a zarazem, informuje nas także i o tym, że pozostałe poza własną matką, kobiety stanowią dla faceta jedynie obiekty zaspokajania potrzeb płciowych i z powodu swojej rozwiązłości seksualnej są po prostu ku.... Wypowiedź ta może być charakterystyczna dla przestępców dokonujących zabójstw o podłożu seksualnym, którzy wszystkie kobiety, z wyjątkiem swojej matki, traktują w sposób instrumentalny.
Jednak nasza wiedza na temat skrajnego przejawu seksualnej agresji, tj. zabójstwa o podłożu seksualnym jest wciąż za mała, choć od ponad stu lat to zjawisko jest przedmiotem zainteresowania medycyny, zwłaszcza psychiatrii; psychologii; socjologii i kryminologii.

Terminologia

Zabójstwo seksualne to celowy proces zabicia jakiejś osoby, podczas wykonywania czynności seksualnej przez sprawcę mordu. Ta definicja jest zgodna z innymi, takimi jak ta zaproponowana np. przez Douglas, Burgess, Burgess i Ressler w 1992 roku, która głosi, że:

„zabójstwo na tle seksualnym pociąga za sobą element seksualny (aktywizujący) będący podstawą dla sekwencji czynów prowadzących do śmierci ofiary (s. 123) - i zawiera wiele komponentów, które są bardzo istotne dla zrozumienia obszaru czynów, zachowań stanowiących zabójstwo na tle seksualnym”. (J.R. Meloy, 2000).

Po pierwsze, zabójstwo lub celowe, a także nieumyślne zabicie kogoś ma kilka znaczeń prawnych i może obejmować szerokie spektrum terminów od morderstwa dokonanego z premedytacją począwszy, a na nieumyślnym zabójstwie skończywszy. Ponadto zakres możliwych, kryminologicznych cech podkreśla różnorodność myśli i emocji, które mogłyby towarzyszyć takiemu czynowi: od dokładnego zaplanowania zabójstwa o podłożu seksualnym na dni lub tygodnie przed zdarzeniem do impulsywnego, dokonywanego z furią zabójstwa podczas zbliżenia seksualnego, być może przyspieszonego przez opór ofiary i zatrucie alkoholem sprawcy.
Po drugie, podjęcie czynności seksualnej przez sprawcę oznacza wielką różnorodność przedziałów czasowych i form aktywności seksualnej, które mogą być brane pod uwagę w każdym indywidualnym przypadku mordu na podłożu seksualnym, np.: kiedy pojawia się czynność seksualna sprawcy przed, czy po śmierci ofiary, i co było istotą tej czynności?.
Różnorodne zachowanie w sferze seksualnej może pojawić przed, w trakcie lub po zabójstwie a zachowanie to może oznaczać świadome fantazjowanie, fizjologiczne podniecenie, masturbację lub penetrację (oralną, analną lub pochwową) ofiary za pomocą wielu różnorodnych przedmiotów żywych lub martwych. Zachowanie seksualne może być także symbolicznie wyrażane, często uwarunkowane gniewem i ciekawością sprawcy, np. przez okaleczenie narządów płciowych ofiary (J.R.Meloy, 2000).

Epidemiologia zjawiska

Zasadniczy odsetek zabójstw na podłożu seksualnym jest nieznany. Aczkolwiek, na podstawie danych pochodzących z Uniform Crime Reports opracowanych przez FBI w 1996 roku (patrz tabela 1) można powiedzieć, że odsetek morderstw związanych z seksem był z roku na rok w USA coraz niższy. Spadała liczba gwałtów, pozostałych zbrodni seksualnych oraz czynów o charakterze prostytucji.

Tabela 1. Morderstwa na tle seksualnym i inne przestępstwa seksualne w USA w latach 1991-1995.
.....................	1991	1992	1993	1994	1995
Gwałt	132	138	115	78	79
Pozostałe zbrodnie seksualne	47	34	28	41	30
Prostytucja	20	32	18	14	9
W sumie	199	204	161	133	118
W sumie morderstwa	21676	22716	23180	22084	20043
Odsetek morderstw związanych z seksem	0.91%	0.89%	0.69%	0.60%	0.58%

Pierwsze badania naukowe nad seksualnym zabójstwem

Pierwsze wyniki badań empirycznych dotyczące zabójstwa na tle seksualnym zawarto w pracy pt. Psychopathia Sexualis, wydanej w 1886 roku przez niemieckiego psychiatrę Richarda von Krafft-Ebing - profesora Uniwersytetu w Wiedniu. Praca ta, pojawiając się w kilka lat po głośnej sprawie najbardziej znanego przypadku seryjnego zabójcy na tle seksualnym "Kuby Rozpruwacza", pozostaje wciąż najbardziej znaczącą ze względu na szczegóły kliniczne opisujące nielosową próbkę zawierającą różnorodne przypadki zabójstwa na podłożu seksualnym. Richard von Krafft-Ebing pisał, na przykład, na temat seryjnego zabójcy seksualnego Vincenza Verzeni:

„28 sierpnia 1871 roku, zamężna kobieta, Figeni - wiek 28 lat, wyszła sobie w pole rano. Gdy nie powróciła do godziny 8, jej mąż zaczął jej szukać. Znalazł jej nagie ciało, leżące na polu, ze znamieniem rzemienia wokół szyi, za pomocą którego została powieszona, oraz z licznymi ranami ciała. Jej brzuch był rozcięty, tak że wychodziły z niego wnętrzności”. (von Krafft - Ebing).

Pisał też o tym przestępcy tymi słowami:

„Odczuwałem nie dającą się wyrazić słowami rozkosz w wieszaniu kobiet, doświadczających w wyniku erekcji mojego członka w ich pochwach seksualnej przyjemności. Przyjemnością było nawet jedynie powąchać jak pachną kobiece ubrania. Odczuwałem dużo więcej przyjemności podczas ich wieszania niż podczas masturbacji”. (von Krafft-Ebing).

Wizerunek zabójcy seksualnego i jego ofiar

Większość zabójstw o podłożu seksualnym jest dokonywana przez mężczyzn. Pierwsze zabójstwa mają miejsce przed ukończeniem przez sprawców 30 roku życia. Pomimo że socjolodzy uważają, że zabójstwo o podłożu seksualnym, szczególnie seryjne zabójstwo tego typu, jest wytworem nieprawidłowości w zakresie warunków socjoekonomicznych, to dane tego nie potwierdzają.
Większość ofiar zabójstwa seksualnego jest kobietami nieznanymi wcześniej sprawcy. Ofiary są zwykle przedstawicielami takiej samy rasy, jak sprawca. Najczęściej natomiast ofiarami brutalnych zbrodni, w tym zabójstw, są mężczyźni. To co jest niezwykłe, mając na uwadze, zabójstwo o podłożu seksualnym z perspektywy relacyjnej, to fakt, że przestępstwo to jest podobne do innych parafilii, a niepodobne do innych zbrodni przemocy: niektóre osoby z parafilią celowo wybierają nieznajome osoby (na przykład te, które preferują ekshibicjonizm, oglądanie aktywności seksualnej innych ludzi - voyeurism) podczas gdy, większość osób, których przemoc nie ma charakteru seksualnego wybiera ofiary spośród osób bardzo dobrze im znanych lub intymnie z nimi związanych.

Obraz zabójstwa o podłożu seksualnym. Typologie

Behavioral Sciences Unit FBI zaproponował typologię obrazu zbrodni zwanej zabójstwem na podłożu seksualnym, w której mówi się o dwóch kategoriach tego zjawiska tj. o zabójstwach zaplanowanych i niezaplanowanych (patrz tabela 2).

Tabela 2. Cechy charakterystyczne zabójstw o podłożu seksualnym zaplanowanych i niezaplanowanych
Zaplanowane	Niezaplanowane
Przestępstwo zaplanowane Ofiara jest znana sprawcy Ofiara jest dla mordercy uosobieniem, symbolem czegoś, kogoś Ma miejsce rozmowa z ofiarą Miejsce zbrodni cechuje się zatarciem śladów przez sprawcę, świadczy o dbałości i sprawowaniu kontroli Ofiara może mieć jakieś życzenia przed śmiercią Stosowanie powściągliwości Agresywne czynności mają miejsce przed śmiercią Ukrycie ciała ofiary Ukrycie broni, którą dokonano zbrodni Przemieszczenie ciała ofiary lub jeszcze żywej ofiary	Przestępstwo spontaniczne Ofiara i jej miejsce pobytu są sprawcy znane Ofiara jest bezosobowa Sporadyczna, krótka rozmowa z ofiarą Miejsce zbrodni cechuje przypadkowość i niedbałość w zacieraniu śladów przez sprawcę Nieoczekiwana przemoc wobec ofiary Stosowanie powściągliwości w minimalnym stopniu Czynności seksualne sprawcy mają miejsce po śmierci ofiary Ciało pozostawione na widoku Częste pozostawianie broni na miejscu zbrodni Pozostawienie ciała w miejscu zbrodni

Zabójstwo na podłożu seksualnym niezaplanowane, a katatymia

Niezaplanowane zabójstwo na podłożu seksualnym może "uruchamiać" proces katatymiczny. Katatymia odnosi się do motywacji. U podłoża katatymii leży zwykle konflikt emocjonalny, który stwarza ogromne psychologiczne napięcie, które jest uwalnianie przez czyn gwałtowny i agresywny. W swojej formie najostrzejszej, może katatymia wiązać się z elementem seksualnym, wybuchowym i zabójczym, i jest wtedy nazywana przez FBI z języka niemieckiego atakiem blitz, czyli błyskawicznym atakiem, napadem.

Zabójstwo o podłożu seksualnym zaplanowane a obsesyjne kompulsje

Zaplanowane zabójstwo na podłożu seksualnym (zobacz tabela 2) pomimo tego, że pojawia się w mniejszości przypadków morderstw na tle seksualnym, zwykle niesie ze sobą zachowanie obsesyjno-kompulsywne. Co ciekawe, do chwili obecnej nie ma badań na temat zespołu zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych i zaburzenia osobowości obsesyjno-kompulsywnej u sprawców zabójstw na podłożu seksualnym. Istnieją jednak kliniczne i sądowe przesłanki, które upoważniają do przyjęcia następujących wiarygodnych hipotez: (a) kliniczne opisy cech obsesyjno-kompulsywnych wśród seryjnych, seksualnych morderców datują się od 1886 roku - za sprawą Richarda von Krafft-Ebinga, autora pierwszego opracowania naukowego na temat zabójstwa o podłożu seksualnym; (b) modele seryjnego seksualnego morderstwa wydają się być powiązanymi z cyklicznymi odchyleniami w zakresie podniecenia seksualnego; (c) objawy psychozy obsesyjno-kompulsywnej są widoczne u seryjnych, seksualnych morderców; (d) u sprawców zabójstw na tle seksualnym stwierdza się nadmiar obsesyjnych myśli; (e) obraz miejsca zaplanowanego zabójstwa na podłożu seksualnym cechuje się czystością i porządkiem; (f) preferowany analny gwałt wśród seksualnych sadystów, którzy popełnili zaplanowane zabójstwa na tle seksualnym, od strony empirycznej, potwierdza Freudowską teorię dotyczącą stadium analnego i zaburzeń kompulsywnych.

Brak psychozy

Większość sprawców morderstw na podłożu seksualnym nie ujawnia zaburzeń psychotycznych i nie diagnozuje się u nich żadnego zaburzenia psychotycznego np. seksualnego sadyzmu (por. J.R. Meloy, 2000). Natomiast, nie wyklucza się obecności u sprawców takich morderstw zaburzeń nastroju, uzależnień od narkotyków i alkoholu.

Narcyzm i psychopatia

W zasadzie wszyscy sprawcy zabójstw na podłożu seksualnym ujawniają cechy osobowości narcystycznej i psychopatycznej. Wśród cech osobowości narcystycznej w tej grupie sprawców wyróżnia się: poczucie ważności, majestatyczności i emocjonalnego odłączenia (zerwania więzi emocjonalnej z innymi). Wśród cech psychopatycznych obecne są: drapieżność, okrucieństwo wobec innych (czasami diagnozowane jako seksualny sadyzm), kłamliwość i manipulowanie innymi.

Fantazjowanie

Fantazjowanie pełni kluczową rolę w zabójstwie na tle seksualnym, w szczególności w zaplanowanym zabójstwie tego typu. Brittain (za: J.R. Meloy, 2000) przywołując cechy osobowościowe przestępców seksualnych, pisze:

„przestępca taki jest zwykle marzycielem o bardzo bogatym, aktywnym życiu wyobrażeniowym. Wyobraża on sobie sadystyczne sceny a potem odgrywa je podczas dokonywania swoich zabójstw”. (Brittain).

Modus Operandi i Sygnatura

Zabójstwa na tle seksualnym cechują się modusem operandi czyli programem, planem działania i pozostawieniem przez przestępcę tzw. sygnatury (znaku na ciele ofiary). Modus operandi sprawcy ma zwykle charakter dynamiczny (zmienny) i służy realizacji celów praktycznych, tj. ukryciu jego tożsamości (np. przez zastosowanie prezerwatywy podczas gwałcenia ofiary, sprawca uniemożliwia przeniknięcie jego spermy do ciała ofiary, a zarazem uniemożliwia identyfikację śladów za pomocą kodu DNA). Pozostawienie sygnatury, znaku, znamienia na ciele ofiary stanowi rytualny lub symboliczny komponent zabójstwa seksualnego, który nagradza wybujałą wyobraźnię erotyczną sprawcy i wywołuje u niego podniecenie seksualne (np. sprawca, tak jak chirurg, usuwa brodawkę z piersi ofiary po jej zamordowaniu).

Zabójstwa seksualne dokonywane przez osoby w wieku adolescencyjnym

Osoby w wieku adolescencyjnym wydają się popełniać zabójstwa na podłożu seksualnym tak samo często, jak osoby dorosłe. Sprawcy nastoletni tych zabójstw zwykle ujawniają zaburzenia zachowania lub symptomy psychotyczne, a najczęściej są to objawy paranoi. Typowa ofiara zabójcy na tle seksualnym, będącego w wieku adolescencyjnym jest płci żeńskiej, jest znajomą sprawcy, jest tej samej rasy, co sprawca, mieszka niedaleko sprawcy i jest 10 lat od niego starsza. Ofiara zostaje zwykle zaatakowana w swoim własnym domu. Tam jest kilkakrotnie gwałcona, cięta nożem i okładana jakimś narzędziem zbrodni (np. pałką), co prowadzi do jej śmierci.

Zabójstwo na podłożu seksualnym a inne parafilie

U sprawców zabójstw o podłożu seksualnym często stwierdza się obecność innych parafilii. Prentky i in. (za: J.R.Meloy, 2000) zanotowali u takich sprawców: ekshibicjonizm, wojeryzm, fetyszyzm oraz transwestycyzm.

Anomalie biologiczne

Nie jest pewne, na podstawie badań, które przeprowadzono, jaki jest udział anomalii biologicznych w dokonywaniu zabójstw na podłożu seksualnym. Na przykład, Langevin i in. (za: J.R.Meloy, 2000) stwierdzili nieprawidłowe zapisy tomograficzne mózgu częściej u seksualnych zabójców i agresorów niż u innych zabójców. Ci sami badacze zaobserwowali także u zabójców na tle seksualnym podwyższone poziomy testosteronu. Gratzer i Bradford (za: J.R.Meloy, 2000) zanotowali "neurologiczne nieprawidłowości" u 55% seksualnych sadystów. Najbardziej przekonującym poglądem w dyskusji nad związkiem między anomaliami biologicznymi a zabójstwem na podłożu seksualnym jest następujący cytat:

„większość osób, które popełniają, czyny, o których mowa, są albo psychopatami albo ujawniają psychopatyczne cechy, czy też patologię charakterologiczną, co jest biologicznie uwarunkowane”. (J.R.Meloy, 1998 za: J.R. Meloy, 2000; s.12).

W tym miejscu należy wspomnieć o wpływie psychopatii na wzorce pobudzenia, czy też podniecenia seksualnych morderców. Wzorce, o których mowa, odnoszą się do modelu dwuwymiarowego. Są dwie grupy seksualnych morderców:

1. Nadpobudliwi i trwale emocjonalnie odłączeni, wymagający wysokiego poziomu stymulacji, być może seksualnej.
2. Nadmiernie podnieceni, głodni emocjonalnie, wymagający jedynie malutkiej iskry, by rozpalić ich namiętność i pobudzić ich do aktywności.

Dysfunkcjonalność rodziny i dewiacje

Podobnie jak ma to miejsce w przypadku anomalii biologicznych, nie jest pewne jaki jest udział dysfunkcjonalności środowiska społecznego, dewiacji w dokonywaniu zabójstw na tle seksualnym. Wychodzi się jednak często z założenia, że sprawcy takich zabójstw wzrastają w chaotycznej atmosferze rodzinnej i ujawniają odbiegające od normy zachowania w okresie dzieciństwa i dojrzewania. Ressler i in. (za: J.R.Meloy, 2000) w swoich badaniach dotyczących społecznych wyznaczników zabójstwa seksualnego stwierdzili, że większość sprawców zabójstw na tle seksualnym wzrastało w rodzinach, w których obecne były takie poważne problemy społeczne jak: alkoholizm, choroba psychiczna oraz przestępczość. Mniejszość sprawców w ich grupie badawczej doświadczyła przemocy fizycznej, przemocy seksualnej, trwałych uszkodzeń ciała i chorób będących wynikiem wykorzystywania seksualnego oraz ekshibicjonizmu rodziców (sytuacja społeczna, w której jako dzieci, przyszli sprawcy zabójstw na tle seksualnym, byli świadkami aktywności seksualnej własnych rodziców). W tabeli 3 zamieszczono dane liczbowe dotyczące objawów społecznego nieprzystosowania zanotowanych u sprawców zabójstw na tle seksualnym w okresie dzieciństwa i dojrzewania.

Tabela 3. Częstość występowania objawów społecznego nieprzystosowania u sprawców zabójstw na tle seksualnym w okresie dzieciństwa i dojrzewania
...................	Okres dzieciństwa (%)	Okres dojrzewania (%)
Izolacja społeczna Notoryczne kłamanie Moczenie bezwiedne Buntowniczość Doznawanie koszmarów sennych Niszczenie czyjejś własności Podpalenie Kradzież Okrucieństwo wobec dzieci	71 71 68 67 67 58 56 56 54	77 75 60 84 68 62 52 81 64

Na podstawie analizy danych zgromadzonych w tabeli 3, można powiedzieć, że wyraźny wzrost, mając na uwadze porównanie okresu dzieciństwa i okresu dojrzewania, zanotowano u sprawców zabójstw na tle seksualnym w odniesieniu do buntowniczości i kradzieży.

Anomalie psychiczne

Psychiczne anomalie u sprawców zabójstw na tle seksualnym są przedmiotem badań od lat. Pierwszą próbą syntezy psychicznych nieprawidłowości u sprawców dokonali Revitch i Schlesinger (za: J.R. Meloy, 2000). Opierając się na endogenno-egzogennym modelu motywacyjnym zabójstwa zidentyfikowali oni 9 czynników ryzyka zaburzenia, które nazwali morderstwem kompulsywnym:

Złe traktowanie kobiet w przeszłości lub istnienie wyobrażeń na temat upokarzania kobiet.
Włamanie i wejście do czyjegoś domu dokonane samemu i w dziwacznych warunkach.
Fetyszyzm wobec kobiecych ubrań i niszczenie kobiecych ubrań.
Wyrażanie nienawiści, pogardy lub strachu przed kobietami.
Brak sympatii dla kotów lub stosowanie przemocy wobec kotów lub innych zwierząt.
Nasączone przemocą i prymitywizmem wyobrażenia o życiu.
Problem z ustaleniem się tożsamości płciowej.
Zahamowania seksualne i moralna troska o zachowanie seksualne.
Poczucie izolacji społecznej i słaby kontakt z rzeczywistością.

Tabela 4. Typologia kliniczna sprawców zabójstw seksualnych
........................	Typ Kompulsywny	Typ Katatymiczny
Zabójstwo seksualne Diagnoza Bieguna I Diagnoza Bieguna II Psychopatia Patologia więzi Autonomiczny system nerwowy Wczesna trauma	Zaplanowane Seksualny sadyzm Antyspołeczne/narcystyczne zaburzenie osobowości Postać głęboka (pierwotna) Trwale zerwana więź Hyporeaktywny (podreaktywny, słabo pobudzony) Często nieobecna	Niezaplanowane Zaburzenia nastroju Różnorodne cechy i zaburzenia osobowości Postaci lekka i umiarkowana Głód, silne pragnienie więzi Hyperreaktywny (nadreaktywny, nadmiernie pobudzony) Często obecna

Najbardziej szczegółowy model motywacyjny zabójstwa na tle seksualnym zaproponowali Burgess, Ressler, Douglas i McCormack (za: J.R.Meloy, 2000). Uwzględnia on następujące wymiary:

Niewydolne wychowawczo i nieskuteczne środowisko rodzinne. (Rodzice sprawców zabójstw na tle seksualnym nie opiekują się swoimi dziećmi, nie chronią ich, a często stosują wobec nich "środki dyscyplinujące". Więź w tych środowiskach rodzinnych jest patologiczna lub odbiegająca od normy. Z tego też względu cechą sprawców zabójstw na tle seksualnym jest często trwałe zerwanie więzi emocjonalnej, jak ma to miejsce w psychopatii).
Kształtujące osobowość człowieka zdarzenia traumatyczne. (Jako dziecko sprawca zabójstwa na tle seksualnym może doświadczać fizycznego lub seksualnego wykorzystywania. Doświadczenie to było źródłem reakcji traumatycznych lub spowodowało uzależnienie się od traumy).
Reakcje modelowe. Osobowość. (W tabeli 3 zaprezentowano cechy behawioralne i osobowościowe, jakie ujawniali sprawcy seksualnych zabójstw w okresie dzieciństwa i dojrzewania. Odnoszą się one do nieprzystosowania społecznego, a także do dwuczynnikowego modelu psychopatii zaproponowanego przez Hare: czynnik 1 - nieczułe i bezlitosne lekceważenie innych; czynnik 2 - trwałe zachowanie antyspołeczne.
Reakcje modelowe. Kwestie poznawcze. (Ressler i in. podkreślali ustaloną, negatywną i powtarzającą się organizację myśli u sprawcy zabójstwa na tle seksualnym, motywowaną pragnieniem kontroli i dominacji nad innymi).
Reakcje modelowe. Podniecenie. (Różne mechanizmy wywoływania stanu podniecenia u sprawców zabójstw na tle seksualnym występują w zależności od tego, czy mamy do czynienia z typu klinicznym kompulsywnym, czy też katatymicznym (por. tabela 4).
Czyny antyspołeczne. (Antyspołeczne zachowania z czasów dzieciństwa i okresu dojrzewania mogą odzwierciedlać przeniesienie agresji pochodzącej od rodziców zabójców (zarówno ich matek, jak i ojców) na inne dzieci, zwierzęta oraz własność innych ludzi (patrz tabela 3). Podczas okresu dojrzewania płciowego te zachowania ulegają wzbogaceniu o pierwiastek seksualny. Natomiast eskalacja zachowań antyspołecznych o podłożu seksualnym następuje u osób, o których mowa, w okresie dorosłości).
Filtr sprzężenia zwrotnego (uczenie się). (Ćwiczenie czyni mistrza, a w tym przypadku, ćwiczenie sprawia, że zbrodnia coraz doskonalej odzwierciedla jej wyobrażenia sprawcy zabójstwa na tle seksualnym. W szczególności wtedy, gdy agresor jest kompulsywny, lepiej zorganizowany i bardziej inteligentny będzie uczył się na swoich błędach i doskonalił swoje zachowania takie jak: porwanie, gwałt, zabójstwo. Większość sprawców zabójstw na tle seksualnym-seksualnych sadystów (53%), na przykład, nagrywa dokonywane przez siebie zbrodnie na taśmę video, audio lub zapisuje przebieg zdarzeń. Służy to doskonaleniu techniki dokonywania przestępstwa seksualnego. Ogólnie rzecz biorąc, tak jak psychopaci, sprawcy zabójstw na tle seksualnym naprawdę się uczą, ale po prostu nie uczą się tego, czego my chcielibyśmy).

Psychodynamikę zachowań sprawców zabójstw na tle seksualnym obrazuje schemat 1.

Schemat 1. Psychodynamika u sprawców zabójstw seksualnych

Przemieszczając się zgodnie ze wskazówkami zegara na tym schemacie, sprawcy zabójstwa na tle seksualnym są tak jak większość psychopatów ciągle rozgniewani i patologicznie narcystyczni. Ta druga cecha, mogąc być też elementem psychodynamicznym, jest często widoczna w ich poczuciu ważności - przekonaniu, że mogą mieć cokolwiek zapragną oraz w ich poczuciu wielkości, majestatyczności - przekonaniu, że są legendą we własnych oczach. Trzecią cechę stanowi trwałe zerwanie więzi emocjonalnej z innymi, co jest także widoczne u psychopatów. Idąc dalej sprawca mordów na tle seksualnym ujawnia nieznaczny kontakt z rzeczywistością, realnym życiem. Oznacza to, że zabójca seksualny będzie mylił pochodzenie i znaczenie odbieranego bodźca. Piątą kategorię i cechę psychodynamiczną stanowi zaburzenie formalnego myślenia. Sprawca zabójstwa na tle seksualnym nie będzie organizował swojego myślenia w logiczny lub sekwencyjny sposób, co może dalej doprowadzić do jego destabilizacji emocjonalnej.
Reasumując, można powiedzieć, że zabójcy na tle seksualnym stanowią specyficzną grupę przestępców. Patrząc na tę kwestię z kryminologicznego punktu widzenia, należy uznać, że ogólnie obraz zabójstw na podłożu seksualnym (sposób dokonywania zabójstwa, selekcja miejsca zbrodni i ofiary itp.) różni się od obrazu morderstw niemających takiego podłoża. Natomiast z psychiatrycznego punktu widzenia potencjalny sprawca zabójstwa na tle seksualnym ujawnia objawy co najmniej trzech znanych z DSM - IV zespołów zaburzeń: narcystycznego zaburzenia osobowości, psychopatii, czy też antyspołecznego zaburzenia osobowości oraz zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego. Należy zwrócić uwagę także na trwałe zerwanie więzi emocjonalnej lub usilne poszukiwanie tej więzi oraz na hyperreaktywność (nadreaktywność, nadmierne pobudzenie) lub hyporeaktywność (podreaktywność, słabe pobudzenie lub jego brak) u sprawców mordów seksualnych. Mając na uwadze pedagogikę resocjalizacyjną, można stwierdzić, że zabójcy na podłożu seksualnym, stanowią często tzw. recydywę. Szkodliwość dokonywanych przez nich zabójstw wydaje się być duża. Należy zauważyć, że nie tylko samo doprowadzenie do śmierci ofiary jest w tym przypadku czymś, co rani rodzinę i znajomych tej ofiary, lecz sposób i specyfika dokonania zbrodni. W zasadzie ofiara jest w przypadku zabójstwa na tle seksualnym, całkowicie pozbawiona godności osobistej przez fakt wielokrotnego jej gwałcenia przez sprawcę, jeszcze przed dokonaniem zabójstwa. Przestępcy gwałcący i mordujący swoje ofiary, mogą zajmować jedno z wyższych miejsc w nieformalnej hierarchii ustalonej przez więźniów odsiadujących wyrok.

Na początek

LITERATURA:

Meloy J.R. (2000). Special Article. The nature and dynamics of sexual homicide: An integrative review. Aggression and Violent Behavior, 5, 1-22.