Nazwa przedmiotu: Niedostosowanie społeczne

Poziom organizacyjny: 3-letnie wyższe studia zawodowe
Wydział Nauk o Wychowaniu w Warszawie
Kierunek: Pedagogika
Specjalność: Pedagogika resocjalizacyjna
Forma studiów: zaoczne
Budżet czasu: 10 godz. x 5 grup (ćwiczenia)
Rygor: "E"

• Prezentacja wybranych problemów z zakresu niedostosowania społecznego zgodnie z zawartością merytoryczną programu autorskiego.
• Wdrażanie do wszechstronnej aktywności poznawczej przez zastosowanie zarówno tradycyjnych jak i najnowocześniejszych środków masowego przekazu informacji (https://members.tripod.com/pedagogikaspecjalna/notes/index.html).
• Rozwijanie indywidualnego zainteresowania problematyką asocjalności i antysocjalności na poziomie ekosystemów społecznych (rodziny, szkoły, grupy rówieśniczej) przez udostępnianie dodatkowych materiałów na ten temat na witrynie internetowej.

• problemowa,
• badawcza
• praktycznego działania

• Geneza pojęcia przystosowanie. Definicje niedostosowania społecznego i zaburzeń w zachowaniu w literaturze przedmiotu. Problem dostosowania, niedostosowania i zaburzeń w zachowaniu w ujęciu socjologów, psychiatrów, kryminologów, psychologów, pedagogów, filozofów, teologów - akcentowanie interdyscyplinarności zjawiska. Starsze i nowsze ujęcia niedostosowania społecznego. (2x45)
• Oblicza nieprzystosowania osobowościowego i emocjonalnego: zespół osobowości antysocjalnej, zespół osobowości narcystycznej, zespół osobowości zależnej, zespół osobowości lękliwej, zespół osobowości paranoicznej, zespół osobowości psychopatycznej, zaburzenia lękowe, zaburzenia nastroju i zespoły depresyjne; zespół zaburzonego zachowania (conduct disorder - CD); zespół zaburzeń prowokacyjno-buntowniczych (oppositional - defiant disorder - ODD) (2x45).
• Zjawisko samobójstw wśród dzieci, młodzieży i dorosłych. Typologie psychologiczne i socjologiczne samobójstw. Czynniki ryzyka samobójstw. Mity i fakty na temat samobójstw. Zjawisko samobójstw w liczbach. Przegląd badań na temat osób dokonujących prób samobójczych (2x45).
• Mikrosystem społeczny a niedostosowanie jednostki. Zespół niewłaściwego wychowania dziecka, syndrom dziecka krzywdzonego (child abuse syndrome): maltretowanie fizyczne, zaniedbanie pedagogiczne, wykorzystywanie seksualne, deprywacja emocjonalna jako przejaw destruktywnego wpływu środowiska rodzinnego na rozwój jednostki. Zespół niewłaściwego wychowania dziecka w badaniach empirycznych. Pojęcie kazirodztwa oraz jego psychospołeczne skutki. Zaburzenia struktury wewnętrznej i formalnej rodziny a funkcjonowanie dorosłych i dzieci. Rozpad małżeństwa - wpływ sytuacji rozwodowej na psychikę dziecka i rozwodzących się dorosłych. Problem rodziców wychowujących dzieci samotnie w rodzinie niepełnej w wyniku rozwodu, śmierci czy też fizycznego braku jednego z rodziców lub prawnej separacji (2x45).
• Mezosystem społeczny a niedostosowanie jednostki. Środowisko szkolne a niedostosowanie społeczne. Dysleksja, trudności w uczeniu się i syndrom ADHD a problem niedostosowania społecznego. Przemoc szkolna oraz formy profilaktyki. Środowisko rówieśnicze a niedostosowanie społeczne. Znaczenie band dziecięcych i młodzieżowych oraz gangów. Analiza modeli dotyczących zależności między uczestnictwem w gangu, nadużywaniem substancji psychoaktywnych a zachowaniem przestępczym (model wyboru lub typu osoby; model wyboru lub typu grupy - model facylitacji społecznej, model wzmagania). Formy profilaktyki. (2x45).

Gindrich P.: Funkcjonowanie psychospołeczne uczniów dyslektycznych. Lublin UMCS 2002.

Glaser D., Frosh S.: Dziecko seksualnie wykorzystywane, Warszawa 1995 PZWL.

Hołyst B.: Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Seria Raporty Tematyczne nr 7, Warszawa-Kraków 1989 PWN.

Lipkowski O.:Resocjalizacja. Warszawa 1980,WSiP.

Neuhaus C.: Dziecko nadpobudliwe. Jak zrozumieć objawy i znaleźć odpowiednie rozwiązania. Poradnik. Warszawa 2005 PZWL.

Pospiszyl K., Żabczyńska E.: Psychologia dziecka niedostosowanego społecznie. Warszawa 1986, PWN.

Pospiszyl K: Psychopatia. Istota, przyczyny i sposoby resocjalizacji antysocjalności. PWN Warszawa 1992.

Pospiszyl K.: Narcyzm. Drogi i bezdroża miłości własnej. WSiP Warszawa 1995.

Pospiszyl I.: Przemoc w rodzinie, Warszawa 1994 WSiP.

Urban B.: Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży. Wydawnictwo UJ. Kraków 2000.

Birch S. H., Ladd G. W.: The teacher - child relationship and children’s early school adjustment. "Journal of School Psychology". 35, 1997.

Czabała J. Cz.: Promocja zdrowia psychicznego. Referat wprowadzający. (w:) C. Łepecka - Klusek; K. Turowski (red.): Promocja Zdrowia Psychicznego.Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej.Zwierzyniec k/Zamościa, 28-29 maj 1999 r. Lublin 1999.

Czernikiewicz A.: Ochrona zdrowia psychicznego u progu nowego wieku - wyzwania i nadzieje. (w:) Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio D. Medicina. Vol. LV Suppl. VII. Lublin 2000.

Davidoff L. L.: Introduction to Psychology, New York...Toronto 1987 McGraw - Hill Book Company.

Hyman I. A., Perone D. C.: The other side of school violence: Educator policies and practices that may contribute to student misbehavior. "Journal of School Psychology". 36, 1998.

Kochenderfer B. J., Ladd G. W.: Peer Victimization: Manifestation and Relations to school adjustment in kindergarten. "Journal of School Psychology". 34, 1996.

Urban B.: Zachowania dewiacyjne młodzieży, Kraków 1997 UJ.

Urban B.: Problemy współczesnej patologii społecznej, Kraków 1998 UJ.

Wearmouth J.: Another one flew over: ‘maladjusted’ Jack’s perception of his label. "British Journal of Special Education", 26, 1999.

Zhang L., Welte J. W., Wieczorek W. F.: Youth gangs, drug use and delinquency. "Journal of Criminal Justice". 27, 1999.