Organizacja pracy korekcyjno-wyrównawczej
Tryb
organizacji pomocy psychologicznej i pedagogicznej oraz postępowania kwalifikacyjnego,
w odniesieniu do dzieci manifestujących trudności w uczeniu się, określa
Zarządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 1993 roku
w sprawie Zasad Udzielania Pomocy Psychologicznej i Pedagogicznej (Dziennik
Urzędowy MEN, Warszawa 1993). Zarządzenie to precyzuje zakres działań placówek
oświatowych (przedszkoli, szkół) oraz poradni psychologiczno - pedagogicznych
przy ustalaniu diagnozy oraz kwalifikowaniu uczniów do różnych form pomocy.
Głównymi koordynatorami pomocy psychologicznej i pedagogicznej są szkoły,
które współpracują z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi. Kooperacja
ta odbywa się poprzez pośredników, których funkcję pełnią pedagodzy, psycholodzy
szkolni, nauczyciele. Zarządzenie z 1993 roku określa, że każda placówka
oświatowa powinna zatrudnić pedagoga szkolnego, a w sytuacji, gdy go nie
zatrudnia - powinna powierzyć jego funkcje wybranym nauczycielom. Psycholog
może, ale nie musi być zatrudniony przez szkołę publiczną. Najważniejszą
rolę w systemie pomocy uczniom z trudnościami w uczeniu się spełnia diagnoza,
tj. rozpoznanie przyczyn, przejawów i konsekwencji zaburzeń rozwojowych.
Jest podstawą do zaplanowania właściwych oddziaływań terapeutycznych względem
danego dziecka i zakwalifikowania go do danej formy pomocy.
Pomoc
psychologiczna i pedagogiczna dla dzieci z trudnościami w uczeniu się w
szkole może być organizowana w formie:
- Zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i zajęć specjalistycznych (korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapii oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym).
- Klas wyrównawczych.
- Klas terapeutycznych.
- Świetlic terapeutycznych.
Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze
Są organizowane dla uczniów ze środowisk niewydolnych wychowawczo lub mających znaczne opóźnienia w opanowaniu programów obowiązkowych przedmiotów nauczania przez nauczyciela właściwego przedmiotu obowiązkowego. Są prowadzone w grupach od 4 do 8 osób. Kwalifikacji uczniów na zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze dokonuje nauczyciel danego przedmiotu.
Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne
Są organizowane dla uczniów, u których nieprawidłowości rozwojowe utrudniają opanowanie określonych umiejętności takich jak np. czytanie, pisanie, liczenie przez nauczycieli legitymujących się przygotowaniem w zakresie terapii pedagogicznej. Są prowadzone w grupach od 2 do 5 osób.
Zajęcia logopedyczne
Są prowadzone przez nauczycieli z przygotowaniem w zakresie logopedii dla uczniów z zaburzeniami mowy, powodującymi zakłócenia komunikacji językowej oraz utrudniającymi naukę szkolną. Są prowadzone w grupach od 2 do 4 osób.
Zajęcia socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia o charakterze terapeutycznym
Są
przeznaczone dla uczniów, którym zaburzenia w zachowaniu utrudniają kontakty
społeczne i powodują trudności szkolne.
Kwalifikacji
uczniów na wyżej wymienione zajęcia specjalistyczne dokonuje specjalista,
prowadzący określone formy zajęć na terenie przedszkola, szkoły lub placówki.
Klasy wyrównawcze
Organizuje się dla uczniów, u których występują rozległe braki w opanowaniu programów obowiązkowych przedmiotów nauczania. Kwalifikacji uczniów do tych klas dokonuje wychowawca po zasięgnięciu opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej poradni specjalistycznej.
Klasy terapeutyczne
Tworzy się je dla uczniów, wykazujących jednorodne lub sprzężone
zaburzenia, wymagających indywidualizacji nauczania oraz stałej i długotrwałej
pomocy specjalistycznej. Kwalifikacji do tych klas dokonuje poradnia psychologiczno-pedagogiczna lub inna poradnia specjalistyczna na wniosek wychowawcy
klasy. Trzeba zaznaczyć, że współcześnie takie klasy nie funkcjonują w placówkach edukacyjnych, głównie z powodu tego, że nie sprostały one oczekiwaniom społecznym, zwłaszcza rodziców dzieci i specjalistów.
Wśród
form pracy terapeutycznej z dziećmi, przejawiającymi trudności w uczeniu
się, wyróżnia się: indywidualne oraz zbiorowe.
Zajęcia
indywidualne odbywają się w poradniach wychowawczo-zawodowych, szkołach
dla dzieci dyslektycznych. Na zajęcia te uczęszczają dzieci z głębokimi
zaburzeniami rozwoju oraz poważnymi wadami wymowy.
Zajęcia
zbiorowe są organizowane w zespołach uczniów, dobranych ze względu na rodzaj
trudności w uczeniu się oraz możliwości poznawcze. Są to wszystkie wymienione
wyżej formy zajęć.
Reasumując,
można powiedzieć, że zarządzenie ministra z maja 1993 roku ustala od strony
prawnej, w jaki sposób należy organizować specjalistyczną pomoc psychologiczną
i pedagogiczną dla dzieci i młodzieży z trudnościami w nauce, nie tylko
na tle dysleksji. Zarządzenie to uprawomocnia status ucznia ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi, który uczęszczając do szkoły publicznej, powinien
uzyskiwać specjalistyczną pomoc psychologiczną i pedagogiczną.
Teraz obowiązuje Zarządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 roku w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dziennik Ustaw RP, Warszawa 2017, poz. 1591), które dotyczy omawianego tutaj zagadnienia.
LITERATURA:
Dziennik Urzędowy MEN 1993, 6, poz. 19, (index 355828).