Kleptomania. Pojęcie i kryteria diagnostyczne

Kleptomania to występowanie trwałego, neurotycznego impulsu nakłaniającego do kradzieży pozbawionej jakiegolwiek motywu i uzasadnienia. W DSM-IV kleptomanię zalicza się do zaburzeń kontroli impulsu (APA za: T.Krasnovsky, R.C. Lane, 1998). Objawy tego zaburzenia są już dostrzegalne w dzieciństwie. W celu stwierdzenia, że osoba jest kleptomanem, należy uwzględnić wszystkie spośród niżej zamieszczonych objawów:

  1. Utrzymująca się niezdolność do skutecznego przeciwdziałania impulsom zmuszającym do przywłaszczania sobie przedmiotów bezużytecznych i bezwartościowych.
  2. Wzrastające poczucie napięcia powstające tuż przed dokonaniem kradzieży.
  3. Odczuwanie przyjemności lub ulgi w momencie dokonywania kradzieży.
  4. Kradzież nie jest wyrazem złości, gniewu lub zemsty oraz nie stanowi reakcji na urojenia lub halucynacje.
  5. Kradzieże nie są dokonywane z powodu zaburzenia zachowania (CD), ataku manii, antysocjalnego zaburzenia osobowości (DSM-IV za: T.Krasnovsky, R.C. Lane, 1998).

Szacuje się, że mniej niż 5% aresztowanych złodziei sklepowych ujawnia zaprezentowane objawy kleptomanii. Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że w pewnych sytuacjach, np. w celu uniknięcia postępowania karnego z powodu przywłaszczenia mienia, rozpoznanie kleptomanii może być niezgodne z prawdą (T.Krasnovsky, R.C. Lane, 1998).

LITERATURA:

Krasnovsky T., Lane R.C. (1998). Shoplifting: a review of the literature. Aggression and Violent Behavior, 3, 219-235.