Celem badań zaprezentowanych w tej monografii było określenie poziomu wyuczonej bezradności uczniów gimnazjalnych z trudnościami w uczeniu się (LD) i towarzyszącym zespołem deficytu uwagi i nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) oraz jego psychospołecznych korelatów. Na podstawie analizy literatury określono trzy wymiary wyuczonej bezradności: (1) wymiar poznania (bezradność intelektualna na lekcjach języka polskiego i matematyki), (2) kontrolowalności (lokalizacja poczucia kontroli w sytuacji osiągnięcia sukcesu i poniesienia porażki), (3) zachowania (poczucie własnej skuteczności). Ponadto zbadano wybrane sfery funkcjonowania psychospołecznego (korelaty), tj. samoocenę, postawy wobec trudności w uczeniu się i zaburzeń towarzyszących oraz wsparcie edukacyjne i społeczne. W badaniach uczestniczyły trzy grupy gimnazjalistów z trzecich klas. Badani z trudnościami w uczeniu się i towarzyszącym zespołem ADHD stanowili grupę podstawową (A). Uczniowie mający tylko trudności w uczeniu się, tylko syndrom ADHD lub jedynie zespół zachowań buntowniczo-opozycyjnych (ODD) oraz ci nieprzejawiający ani trudności w uczeniu się, ani innych zaburzeń utworzyli dwie grupy porównawcze (B i C). Trudności w uczeniu się i zaburzenia towarzyszące (ADHD, ODD) u uczniów zostały zdiagnozowane przez szkołę. Zastosowano skale obserwacyjne dla nauczycieli, które dotyczyły objawów tych zaburzeń u uczniów. W monografii zaprezentowano również wyniki eksploracji związków między wymiarami wyuczonej bezradności a sferami funkcjonowania psychospołecznego badanej młodzieży z trzech grup. Badani gimnazjaliści różnili się nie tylko w zakresie wymiarów wyuczonej bezradności i ich korelatów psychospołecznych, ale i w odniesieniu do zanotowanych zależności między zmiennymi. Mając na względzie wyuczoną bezradność badanych w wymiarach poznania, kontrolowalności i zachowania, kryterium współwystępowania zaburzeń przyczyniło się do dużych różnic międzygrupowych. Uczniowie ze współistniejącymi syndromami LD i ADHD, zdiagnozowanymi przez nauczycieli, cechowali się największą wyuczoną bezradnością we wszystkich jej aspektach. Współwystępowanie trudności w uczeniu się i zespołu ADHD miało również swój udział w różnicach między badanymi grupami gimnazjalistów dotyczących poziomu funkcjonowania psychospołecznego w wymiarach: samooceny, postaw wobec trudności w uczeniu się i zespołu deficytu uwagi z nadpobudliwością i wsparcia edukacyjnego oraz społecznego. Na podstawie analizy regresji wielokrotnej udało się ustalić, że siła związku między bezradnością intelektualną (wymiar poznania) a samooceną była największa w grupie cechującej się współistnieniem LD i ADHD. Pozwoliło to na potwierdzenie hipotezy głoszącej, że kryterium współwystępowania będzie oddziaływało na zależność między tymi zmiennymi.
W świetle stwierdzonych faktów empirycznych kluczowym zagadnieniem dla praktyki pedagogicznej jest przeciwdziałanie wyuczonej bezradności. Wydaje się, że czynnikiem ochraniającym przed wyuczoną bezradnością może być twórczość jako źródło własnej skuteczności, pozytywnej samooceny i pożądanych atrybucji w systemie szkolnym.