Funkcjonowanie psychospołeczne uczniów dyslektycznych

okładka Funkcjonowanie psychospołeczne u.dyslektycznychPublikacja dotyczy wybranych sfer funkcjonowania psychospołecznego uczniów dyslektycznych kończących VII klasę szkoły podstawowej tj. samooceny, statusu socjometrycznego oraz zachowania. Książka składa się z siedmiu rozdziałów. Rozdział pierwszy dotyczy dysleksji, specyficznych trudności w uczeniu się, trudności w uczeniu się, zaburzeń uczenia się. Przedstawiono w nim kwestię różnicowania dysleksji, trudności w uczeniu się nie będących dysleksją (dyskalkulia), oraz współwystępujących zaburzeń (zespół zaburzeń uwagi i nadpobudliwości psychoruchowej - ADHD, zaburzenia zachowania - CD, ODD, leworęczność, zaburzenia emocjonalne oraz niewłaściwe stosunki w rodzinie dziecka); etiologię i fenomenologię tych zaburzeń.
Rozdział drugi prezentuje konsekwencje psychospołeczne dysleksji ujawniające się zaburzeniami przystosowawczymi w zakresie samooceny, statusu socjometrycznego i zachowania badanych. Zaprezentowano w nim przegląd badań nad samooceną, statusem socjometrycznym oraz zaburzeniami w zachowaniu uczniów z dysleksją oraz uczniów mających trudności w uczeniu się, prowadzonych w Polsce i na świecie.
Rozdział trzeci obejmuje zagadnienia metodologiczne. Dotyczy sformułowanych problemów, pytań i hipotez roboczych, zastosowanej procedury metodologicznej i technik badawczych oraz organizacji badań własnych, tj. przyjętych kryteriów doboru do grupy podstawowej oraz charakterystyki badanych grup.
Kolejne trzy rozdziały zawierają analizę statystyczną i interpretację uzyskanych wyników w odniesieniu do właściwości samooceny badanych w zakresie ich ja realnego, ja idealnego, rozbieżności pomiędzy ja realnym i ja idealnym oraz percepcji własnej osoby; ich statusu socjometrycznego, poziomu akceptacji społecznej i uspołecznienia oraz nasilenia zaburzeń w zachowaniu.
Rozdział siódmy jest próbą refleksji nad wynikami badań własnych. Przedstawiono w nim mechanizmy, mogące wyjaśniać przyczyny stwierdzonych prawidłowości. Zaprezentowano dwa modele zależnościowe. Pierwszy z nich dotyczy procesu naznaczania społecznego ucznia ze specyficznymi trudnościami w nauce. Drugi model zależnościowy jest oparty na koncepcji komunikacji wielo-kanałowej i podejściu eko-systemowym zaproponowanym przez P. Garnera i C. Gainsa. Na modelu tym zobrazowano mechanizm powstawania zaburzeń przystosowawczych u uczniów dyslektycznych. Przedstawione modele interakcyjne stanowią inspirację do poszukiwania środków profilaktycznych.

Psychological and social functioning of dyslexic students

The publication concerns some spheres of psychological and social functioning of the dyslexic adolescents attending secondary schools. Self-esteem, sociometric status and behavior are investigated. The book consists of seven chapters. The first chapter pertains to dyslexia, specific learning disabilities/difficulties/disorders (SLD), learning disabilities/difficulties, learning disorders (LD). In this chapter some facts on the process of differential diagnosis and comorbidity of dyslexia, LD (dyscalculia, speech disorders), some other disorders (emotional disorder, ADHD, CD, ODD, parent-child relation problem) are presented. The relationships between mental retardation and LD as well as handedness and LD are discussed. The etiologies and clinical symptoms are also described.
In the second chapter author identifies psycho-social effects of dyslexia and LD (adjustment difficulties with respect to self-esteem, sociometric status and behavior). A review of research on self-esteem, sociometric status and behavior of dyslexic as well as learning disabled individuals is also provided.
The contents of the third part are methodological issues such as: a purpose of the study, research hypotheses, design and procedures, sample.
The next three chapters are comprised of the detailed sections on statistical analysis and interpretations of the findings. Self-esteem, self-perception and self-inconsistency (real vs. idealized self); sociometric status, peer acceptance and conduct disorders of dyslexic, learning disabled and non-learning disabled students are taken into consideration.
The closing chapter is aimed at discussing the empirical facts. This passage relates to two diagrams that show individual as well as social factors regarding dyslexia, LD, ADHD and related problems. The former drawing demonstrates interactive systems that are engaged in the labelling process of children. The latter is based both on a group problem-solving (all-channel type of communication network) model and an eco-systemic approach proposed by Garner and Gains. This diagram displays how adjustment difficulties are likely to occur in dyslexic students. The relationships among variables connected with family, school and peers, that are visible at the figure, can be inspiring for those who are still in quest for preventive actions.