Nazwa przedmiotu: Nieprzystosowanie społeczne

Poziom organizacyjny: 3-letnie wyższe studia zawodowe
Kierunek: Pedagogika
Specjalność: Pedagogika resocjalizacyjna
Forma studi?w: dzienne
15 godz. Wykład; 30 godz. KW

• Geneza pojęcia przystosowanie. Problem dobrego i złego przystosowania społecznego w psychiatrii, psychologii klinicznej i społecznej, socjologii, kryminologii, etyce i teologii. Definicje niedostosowania społecznego (nieprzystosowanie a niedostosowanie społeczne). Koncepcje niedostosowania społecznego i zaburzeń w zachowaniu w literaturze przedmiotu (koncepcje pedagogiczne, psychologiczne, socjologiczne/ekologiczne i psychiatryczne). Interdyscyplinarność zjawiska niedostosowania społecznego, zaburzeń w zachowaniu oraz zaburzeń emocjonalnych. (6x45).
• Aspołeczność a antyspołeczność - zakres pojęć. Nieprzystosowanie społeczne a wybrane zaburzenia osobowości i emocjonalne: osobowość antysocjalna, narcystyczna, zależna, unikająca, paranoidalna, psychopatyczna, zaburzenia lękowe, zaburzenia nastroju i zespoły depresyjne.Prezentacja filmu pt. "Mechaniczna pomarańcza".(4x45)
• Zjawisko samob?jstw wśr?d dzieci, młodzieży i dorosłych. Typologie psychologiczne i socjologiczne samob?jstw. Czynniki ryzyka samob?jstw. Mity i fakty na temat samob?jstw. Zjawisko samob?jstw w liczbach. Przegląd badań na temat os?b dokonujących pr?b samob?jczych (2x45).
• Mikrosystem społeczny a niedostosowanie jednostki. Syndrom dziecka krzywdzonego (child abuse syndrome): maltretowanie fizyczne, zaniedbanie pedagogiczne, wykorzystywanie seksualne, deprywacja emocjonalna jako przejaw destruktywnego wpływu środowiska rodzinnego na rozw?j jednostki. Kazirodztwo oraz jego psychospołeczne skutki. Zaburzenia struktury wewnętrznej i formalnej rodziny a funkcjonowanie dorosłych i dzieci. Wpływ sytuacji rozwodowej na psychikę dziecka i rozwodzących się dorosłych. Problem rodzic?w wychowujących dzieci samotnie w rodzinie niepełnej w wyniku rozwodu, śmierci czy też fizycznego braku jednego z rodzic?w lub prawnej separacji (3x45).

Cooper P., Ideus K.: Zrozumieć dziecko z nadpobudliwością psychoruchową. Poradnik dla rodzic?w i nauczycieli. APS. Warszawa 2001.

Pospiszyl K., Żabczyńska E.: Psychologia dziecka niedostosowanego społecznie. Warszawa 1986, PWN.

Lipkowski O.:Resocjalizacja. Warszawa 1980,WSiP.

Hołyst B.: Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Raporty Tematyczne nr 7. PWN Warszawa-Krak?w 1989.

Konopnicki J.: Zaburzenia w zachowaniu się dzieci i środowisko, PWN Warszawa 1964.

Reber A.: Dictionary of Psychology. Penguin Books 1985.

Tedeschi J. T., Lindskold S.: Social Psychology. Interdependence, interaction, and influence. New York London Sydney Toronto 1976.

Urban B.: Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży. Wydawnictwo UJ. Krak?w 2000.

Urban B.: Zmienność kryteri?w zachowań dewiacyjnych. "Auxilium Sociale. Wsparcie Społeczne" 2003.

Wearmouth J.: Another one flew over: maladjusted Jacks perception of his label. "British Journal of Special Education", 26, 1999.

The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders. World Health Organization. Geneva 1992.

Pospiszyl K: Psychopatia. Istota, przyczyny i sposoby resocjalizacji antysocjalności. PWN Warszawa 1992.

Pospiszyl K.: Narcyzm. Drogi i bezdroża miłości własnej. WSiP Warszawa 1995.

Reber A.: Dictionary of Psychology, Penguin Books, 1985.

Hołyst B.: Samob?jstwa dzieci i młodzieży w: Pomykało W. (red.): Encyklopedia Pedagogiczna. Fundacja Innowacja Warszawa 1993, s. 707-712.

Ivarsson T., Larsson B., Gillberg C.: A 2 - 4 year follow up of depressive symptoms, suicidal ideation, and suicide attempts among adolescent psychiatric inpatients. "European Child & Adolescent Psychiatry". 7, 1998.

Larsson B., Ivarsson T.: Clinical characteristics of adolescent psychiatric inpatients who have attempted suicide. "European Child & Adolescent Psychiatry". 7, 1998, s. 201 - 208.

Madge N.: Youth suicide in an international context. "European Child & Adolescent Psychiatry". 8, 1999.

Davidoff L. L.: Maladaptive behaviour. STUDY BOX - Suicide. w: Introduction to Psychology.

Glaser D., Frosh S.: Dziecko seksualnie wykorzystywane. PZWL Warszawa 1995.

English D.J.: The extent and consequences of child maltreatment. "Future of Children" 8, 1998, s. 39-53. (www.athealth.com/consumer/newsletter/FPN_4_11.html#1)

Knutson J.F., Schartz H.A.: Physical abuse and neglect of children w: DSM-IV Sourcebook, Vol. 3, APA, Washington DC 1997, s. 713-804.

Trowell J., Ugarte B., Kolvin I., Berelowitz M., Sadowski H., Le Couteur A.: Behavioural psychopathology of child sexual abuse in schoolgirls referred to a tertiary centre: A North London study. "European Child & Adolescent Psychiatry". 8, 1999.

Swantson H. Y., Nunn K. P., Oates R. K., Tebbutt J. S., O?Toole B. I.: Hoping and coping in young people who have been sexually abused. "European Child & Adolescent Psychiatry". 8, 1999.

Garnefski N., Arends E.: Sexual abuse and adolescent maladjustment: differences between male and female victims. "Journal of Adolescence". 21, 1998.

Toth S. L., Cicchetti D.: The Impact of relatedness with mother on school functioning in maltreated children. "Journal of School Psychology". 34, 1996.

L. L. Davidoff: Introduction to Psychology. McGraw - Hill Book Company. New York...Toronto, 1987.

• Wybrane wczesne objawy niedostosowania spo?ecznego. Niepowodzenia szkolne i wagary. Ucieczki z domu. Kłamstwo. Lenistwo. Lękliwość. Konflikty w kontaktach społecznych. Nieposłuszeństwo. Agresywność. Kradzieże. Przedwczesne życie seksualne. Picie alkoholu i branie narkotyk?w, a przestępczość. Profilaktyka wymienionych objaw?w(2x45).
• Rodzina we wsp?łczesnym świecie - rozważania na płaszczyźnie moralnej. Typologie małżeństw. Motywy wstępowania w związki małżeńskie. Konkubinat jako substytut małżeństwa. Wpływ rodzicielstwa na psychikę małżonk?w. Statusu socjoekonomiczny rodziny na osobowość i funkcjonowanie dziecka. Style wychowawcze w rodzinie.(2x45).
• Środowisko szkolne a niedostosowanie społeczne. Błędy wychowawcze popełnianie przez nauczycieli w szkole, dysleksja, ADHD oraz trudności w uczeniu się a niedostosowanie społeczne. Przemoc szkolna oraz formy profilaktyki. Prezentacja filmu pt.: "Kto się boi szkoły?" (4x45).
• Środowisko r?wieśnicze a niedostosowanie społeczne. Znaczenie gang?w. Formy profilaktyki (4x45).
• Media a nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Agresja i przemoc na ekranie telewizora, monitora, a psychika jednostki w roli widza. Hipoteza catharsis, efekt znieczulenia. I. I., a podatność na przekazywane treści w mediach. Wychowawcze znaczenie medi?w. Prezentacja filmu pt.: "Jakiego pięknego syna urodziłam!" (4x45).
• Analiza wybranych czynnik?w mających znaczenie dla szczęśliwości relacji międzyludzkich w okresie adolescencyjnym oraz p?źniejszym: atrakcyjność osobnicza a chodzenie na randki, miłość romantyczna a bliska przyjaźń, miłość i jej znaczenie w życiu człowieka, dylematy etyczne i moralne wczesnej dorosłości, problem nastolatk?w, kt?rzy stają się przypadkowo rodzicami (4x45).
• Uwarunkowania przestępczości w świetle najnowszych teorii. Teoria og?lnego napięcia (general strain theory) autorstwa Agnew. Og?lna teoria zbrodni, przestępczości (general theory of crime) autorstwa Gottfredsona i Hirschi (4x45).

Pospiszyl K., Żabczyńska E.: Psychologia dziecka niedostosowanego spo?ecznie, Warszawa 1986, PWN.

Lipkowski O.:Resocjalizacja, Warszawa, 1980, WSiP, s.100 - 173.

Zhang L., Welte J. W., Wieczorek W. F.: Youth gangs, drug use and delinquency. "Journal of Criminal Justice". 27, 1999, s. 101 - 109.

Johnson - Reid M.: Youth violence and exposure to violence in childhood: An ecological review. "Aggression and Violent Behavior" 3, 1998, s. 159 - 179.

L. L. Davidoff: Introduction to Psychology. McGraw - Hill Book Company. New York...Toronto, 1987.

A. Jaworowska: Rodzina a przystosowanie społeczne dziecka w: Wołoszynowa L.(red.): Materiały do nauczania psychologii. Seria II. Tom 9. Psychologia rozwojowa, wychowawcza i społeczna. s. 101 - 158.

Gindrich P.: Funkcjonowanie psychospołeczne uczni?w dyslektycznych. UMCS Lublin 2002.

Hołyst B.: Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Raporty Tematyczne nr 7. PWN Warszawa-Krak?w 1989.

Neuhaus C.: Dziecko nadpobudliwe. Jak zrozumieć objawy i znaleźć odpowiednie rozwiązania. PZWL Warszawa 2005.

Kliś M.: Zachowania agresywne a zagro?enia zdrowia psychicznego m?odzie?y szkolnej. w: Annales Universitatis Mariae Curie-Sk?odowska. Sectio D. Medicina. Vol. LV Suppl. VII. Lublin 2000.

Kochenderfer B. J., Ladd G. W.: Peer Victimization: Manifestation and Relations to school adjustment in kindergarten. "Journal of School Psychology". 34, 1996.

Hyman I. A., Perone D. C.: The other side of school violence: Educator policies and practices that may contribute to student misbehavior. "Journal of School Psychology". 36, 1998.

Birch S. H., Ladd G. W.: The teacher - child relationship and children?s early school adjustment. Journal of School Psychology. 35, 1997.

K.E.Dill, J.C.Dill: Video game violence: A review of the empirical literature. "Aggression and Violent Behavior". Vol. 3, 1998.

Bartkowicz Z.: Inspiracje psychoterapeutyczne w pedagogice resocjalizacyjnej w: Chodkowska M. (red.) Interdyscyplinarność w teorii i praktyce pedagogiki specjalnej. UMCS Lublin 1999, s. 101-106.

Benoit M.B.: The role of psychological factors on teenagers who become parents out-of-wedlock. "Children and Youth Services Review" 1997, 19, s. 401-413.

S.Jackson, M.N.Jacob, K.Landman-Peters, A.Lanting: Cognitive strategies employed in trying to arrange a first date. "Journal of Adolescence" 2001, Vol. 24, s. 267-279.

K.Mitchell, K.Wellings: First sexual intercourse: anticipation and communication. Interviews with young people in England. "Journal of Adolescence" 1998, Vol. 21, s. 717-726.

Reber A.: Dictionary of Psychology. Penguin Books 1985.

Tedeschi J. T., Lindskold S.: Social Psychology. Interdependence, interaction, and influence. New York London Sydney Toronto 1976.

Filipiak M.: Socjologia zachowań dewiacyjnych. (w:) Filipiak M.(red.): Przestępczość nieletnich. Źr?dła. Przejawy. Środki zaradcze. s. 11 - 28.

Urban B.: Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży. Wydawnictwo UJ. Krak?w 2000, s. 206 - 220.

Mazerolle P., Burton V. S., Cullen F. T., Evans T. D., Payne G. L.: Strain, anger and delinquent adaptations. Specifying general strain theory. "Journal of Criminal Justice". 28, 2000, s. 89 - 101.

Burton V. S., Evans T. D., Cullen F. T., Olivares K. M., Dunaway R. G.: Age, self - control, and adults? offending behaviors: A research note assessing a general theory of crime. "Journal of Criminal Justice". 27, 1999, s. 45 - 54.