Prof. dr hab. Andrzej
Sękowski
Katolicki Uniwersytet
Lubelski
Katedra Psychologii
Różnic Indywidualnych
Tendencje integracyjne a postawy
wobec osób niepełnosprawnych
Problematyka
postaw społecznych wobec osób niepełnosprawnych jest przedmiotem zainteresowania
psychologów różnych specjalności, a także pedagogów i socjologów. Doświadczenia
badawcze psychologów amerykańskich wskazują na to, iż postawy wobec osób
niepełnosprawnych są często negatywne. Ponadto powinny być one brane pod
uwagę w procesie kształcenia niepełnosprawnych uczniów. Wiąże się to z
występowaniem różnych rodzajów niepełnosprawności, różnicami indywidualnymi
występującymi w tej grupie uczniów, a także różnym poziomem kompetencji
nauczycieli uczących niepełnosprawnych uczniów. Powszechne zaakceptowanie
systemu integracyjnego niepełnosprawnych uczniów wymaga jednak od pedagogów,
a także psychologów szczególnej dojrzałości i troski o jakość procesu kształcenia
i wychowania. Dostrzeganie możliwości powinno iść w parze z realną oceną
ograniczeń i trudności. Na szczególną uwagę zasługuje zagadnienie rozwoju
kompetencji społecznych i inteligencji społecznej niepełnosprawnych uczniów.
Właśnie te kompetencje sprawiają często, iż niepełnosprawny uczeń jest
bardziej lub mniej akceptowany przez pełnosprawnych rówieśników w klasie
szkolnej. W tej dziedzinie jest dużo do zrobienia i tkwią w niej również
nowe jeszcze nie wykorzystane możliwości dydaktyczne i psychologiczne.Szczególnie
ważne jest przygotowanie niepełnosprawnych uczniów do takiego funkcjonowania
społecznego, które ułatwi być im osobami zaakceptowanymi i oczekiwanymi.
Jak wskazują liczne badania od niepełnosprawnego ucznia w klasie szkolnej
oczekiwane są szczególne umiejętności i zdolności. Rozumienie psychologicznych
uwarunkowań tych społecznych relacji może podnieść poziom efektywności
kształcenia integracyjnego uczniów niepełnosprawnych. Problematyka ta związana
jest bardzo ściśle z zagadnieniem społecznych postaw wobec osób niepełnosprawnych,
a także postaw osób niepełnosprawnych wobec otoczenia społecznego. Ta dziedzina
funkcjonowania człowieka może być modyfikowana i rozwijana przez dobrze
przygotowanych i kompetentnych pedagogów, nauczycieli i psychologów.