dr Anna Zamkowska
Katedra Pedagogiki i Psychologii
Politechniki Radomskiej


Wybrane aspekty funkcjonowania środowiska rodzinnego uczniów słabosłyszących i pełnosprawnych uczących się w integracji (wyniki badań)

Przygotowanie rodziców do włączenia ich niepełnosprawnych dzieci w system kształcenia integracyjnego jest jednym z kluczowych warunków jego powodzenia. Na przygotowanie to składa się cały system działań służących przede wszystkim: kształtowaniu u rodziców prawidłowych postaw wobec swoich dzieci, umiejętności specjalnego postępowania z nimi, rozumienia ich potrzeb, trudności przystosowawczych i możliwości rozwojowych. Bez skutecznego wsparcia ze strony domu rodzinnego proces integracji społecznej dziecka ze środowiskiem rówieśniczym jest w znacznym stopniu utrudniony. Dlatego też bardzo istotne jest zbadanie jak funkcjonują rodziny uczniów uczących się w integracji. W prezentowanym artykule przedstawione zostały wyniki badań własnych dotyczących analizy sytuacji rodzinnej dzieci słabosłyszących i pełnosprawnych uczących się w szkole integracyjnej. W analizie wzięto pod uwagę dwie grupy czynników. Pierwszą grupę stanowią czynniki społeczno-ekonomiczne, takie jak: kategoria społeczno-zawodowa rodziców oraz standard ekonomiczny rodziny. Druga grupa czynników dotyczy spełniania przez rodzinę funkcji wychowawczej, a przez rodzinę, w której wychowywane jest dziecko niepełnosprawne-także funkcji rewalidacyjnej. Spośród tych psychologiczno-pedagogicznych uwarunkowań funkcjonowania badanych rodzin wzięto pod uwagę atmosferę wychowawczą panująca w rodzinie oraz stopień realizacji przez rodzinę zadań rewalidacyjnych. Rodziny, w których wychowują się dzieci niepełnosprawne, oprócz podstawowych funkcji, które powinna spełniać każda rodzina, realizują bowiem także dodatkową funkcję - rewalidacyjną, związaną z niepełnosprawnością dziecka. Wyniki prezentowanych badań świadczą o podobieństwach i różnicach występujących w poszczególnych sferach funkcjonowania badanych rodzin uczniów słabosłyszących i pełnosprawnych. Stały się one podstawą do wyciagnięcia wniosków dotyczących sfer, w jakich należy udzielić rodzinom, zwłaszcza uczniów niedosłyszących, stosownego wsparcia.